توانمندسازی حرفه‌ای معلمان در چشم‌انداز آینده و ارائة مدل

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه مدیریت آموزشی، واحدگرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

2 گروه مدیریت آموزشی, واحد گرگان, دانشگاه آزاد اسلامی, گرگان, ایران

3 گروه مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

چکیده

توانمندسازی منابع انسانی کلید توسعه و پیشرفت سازمان‌های آموزشی در مواجهه با تغییرات جهانی است. از معلم به‌عنوان مهم‌ترین عامل تغییر در آموزش‌وپرورش یادشده است. دانشگاه فرهنگیان، به‌عنوان دانشگاهی نوپا، در تربیت، آماده‌سازی و توانمندسازی معلمان، متناسب با ارزش‌های اسلامی و نیازهای جامعه، برای ورود به عرصة تعلیم‌وتربیت در چشم‌انداز آینده، نقشی اساسی ایفا می‌کند. هدف اصلی پژوهش ارائة مدل توانمندسازی حرفه‌ای معلمان در چشم‌انداز آینده است. روش تحقیق از نوع کیفی است. جامعة آماری پژوهش عبارت است از اسناد فرادستی، استادان دانشگاه فرهنگیان استان گلستان که از نمونه‌گیری هدفمند استفاده شده است. داده‌ها با بهره‌گیری از تحلیل محتوای کیفی از اسناد بالادستی و ابزار مصاحبة نیمه‌ساختاریافته با 26 نفر از استادان جمع‌آوری شد. بر اساس نتایج حاصله، مدل استخراجی 63 شاخص، 19 مؤلفه و 6 بعد برای توانمندسازی حرفه‌ای معلمان در چشم‌انداز آینده دارد. ابعاد شامل محتوای برنامة درسی و آموزشی (چهار مؤلفه)، سواد دیجیتالی (سه مؤلفه)، اخلاق و بصیرت دینی (سه مؤلفه)، بهسازی کارورزی (دو مؤلفه)، ساختار سازمانی (چهار مؤلفه) توسعة دانش و مهارت‌های حرفه‌ای معلم (سه مؤلفه)، در دانشگاه فرهنگیان شناسایی شدند. ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های حاصل از مدل توانمندسازی حرفه‌ای می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای کیفی معلمان در چشم‌انداز آیندة دانشگاه فرهنگیان باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Professional empowerment of teachers in the future perspective along with a model

نویسندگان [English]

  • Golāmali Alimohammadi 1
  • negin jabbary 2
  • kioumars niazazari 3
1 PhD Candidate in Educational Management at Islāmic Āzād University (Gorgān Branch - Irān)
2 department of educational management, gorgan unit, islamic azad university, gorgan, iran
3 Department of Educational Management, Sari unit, Islamic Azad University, Sari, Iran
چکیده [English]

Empowering human resources is the key to the development and Progress of educational organizations in dealing with the global change. As the teacher is considered as the most important factor in changing education, Farhangiān University as a new one plays a key role in training, preparing and empowering student-teachers, in accordance with Islāmic values and community needs, to enter the field of education in the future perspective. The main goal of this research was to provide a model for professional empowerment of teachers in the future perspective. It was a qualitative research. The research population consisted of upstream documents, professors of the University of Farhangiān in Golestān province, from which the research sample was selected using purposeful sampling method. Data were collected using qualitative content analysis from upstream documents and semi-structured interviews with 26 professors. The results showed that the extracted model has 63 indicators, 19 components and 6 dimensions for empowerment of teachers in the future perspective. The dimensions included curriculum and educational content (4 components), digital literacy (3 components), ethics and religious insight (3 components), improvement of internship (2 components), organizational structure (4 components), and professional teacher skills (3 components) which were identified at the University of Farhangiān. Dimensions, components and indicators of the model for professional empowerment can be the basis for improving the quality of teachers in the future perspective of the University of Farhangiān.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Professional Empowerment – Teachers
  • Farhangiān University
  • Teacher-students
  • Future Perspective
  • Model
قرآن کریم
اساسنامة دانشگاه فرهنگیان. (1391). معاونت آموزشی و پژوهشی. تهران: نشر دانشگاه فرهنگیان.
ایران‌زاده، سلیمان و بابائی هروی، صادق. (1392). توانمندسازی کارکنان در سازمان‌های نوین (چاپ دوم). تبریز: نشر فروزش
بازرگان، عباس. (1394). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متفاوت در علوم رفتاری (چاپ پنجم). تهران: نشر دیدار
باقری کراچی، امین؛ عباس‌پور، عباس و آقازاده، احمد. (1391). طراحی الگوی شایستگی‌های دانش‌آموختگان دانشگاه اسلامی برای خدمت محوری و تأمین نیازهای جامعه. نشریه مدیریت در دانشگاه اسلامی، 1(3)، 503-520
پسران قادر، مجید و بابارضا فرحناز. (1392). مدل تلفیقی توانمندسازی منابع انسانی برای مقابله با فساد اداری. دوفصلنامة علمی- تخصصی اسلام و مدیریت، 2(4)، 43-80.
تقوایی یزدی، مریم. (1394). رابطه فناوری اطلاعات و توانمندسازی روان‌شناختی مدیران آموزش‌وپرورش منطقه یک ساری. فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 5(4)، 97-115.
خروشی، پوران؛ نصر، احمدرضا؛ میرشاه جعفری، سید ابراهیم و موسی‌پور، نعمت‌الله. (13۹4). تبیین شایستگی‌های معلم طراز جمهوری اسلامی ایران بر اساس اسناد تحولی نظام آموزش‌وپرورش. مجموعه مقالات دومین کنفرانس ملی و نهمین همایش ارزیابی کیفیت نظام‌های دانشگاهی، تهران: دانشگاه فرهنگیان، پردیس نسیبه.
خروشی، پوران؛ نصر، احمدرضا؛ میرشاه جعفری، سید ابراهیم و موسی‌پور، نعمت‌الله. (13۹6). مدل مفهومی شایستگی‌های مورد انتظار از دانشجومعلمان در برنامة درسی دانشگاه فرهنگیان بر اساس دیدگاه صاحب‌نظران. فصلنامة مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 7(18)، 169-199.
خنیفر، حسین و مسلمی، ناهید. (1397). اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی (چاپ دوم). تهران: انتشارات نگاه دانش
دیبایی صابر، محسن؛ عباسی، عفت؛ فتحی واجارگاه، کوروش و صفایی موحد، سعید. (1395). تبیین مؤلفه‌های شایستگی حرفه‌ای معلمان و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش‌وپرورش ایران. دوفصلنامة پژوهش‌های یادگیری و آموزش، 13(2)، 109- 123.
رئوف، علی. (1388). فلسفة حرفه‌آموزی به معلمان. مدارس کارآمد، 3(9)، 44-50.
رضوی، سیدمصطفی؛ اکبری، مرتضی؛ جعفرزاده، مرتضی و زالی، محمدرضا. (1392). بازکاوی روش تحقیق آمیخته (چاپ دوم). تهران: انتشارت دانشگاه تهران
سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. (1390). وزارت آموزش‌وپرورش. تهران: انتشارات آموزش‌وپرورش
شعبانی، زهرا. (1383). بررسی تطبیقی برنامه تربیت‌معلم ایران و چند کشور جهان. فصلنامة تعلیم‌وتربیت،20(3)، 121- 160.
عبدالهی، بیژن و نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم. (1385). توانمندسازی کارکنان کلید طلایی مدیریت منابع انسانی. تهران: نشر ویرایش
کریمی، فریبا. (1387). مطالعه صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان دورة ابتدایی. فصلنامة رهبری و مدیریت آموزشی، 2(4)، 151- 166.
کیانی، غلامرضا و عسکری متین، سجاد. ( اردیبهشت، 1397). الگوی معیار صلاحیت حرفه‌ای معلمی در تراز جمهوری اسلامی ایران. مقاله ارائه شده در همایش بین‌المللی و دوازدهمین همایش ملی ارزیابی کیفیت در نظام‌های دانشگاهی، تهران، دانشگاه الزهراء.
مرتضوی‌زاده، سیدحشمت‌الله و نصر اصفهانی، احمدرضا. (1396). واکاوی دیدگاه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان در خصوص مشکلات درس تمرین معلمی. نشریة پژوهش‌های تربیتی، 4(34)، 60-74.
محمدی، محمود. (1395). شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی کارکنان آموزش‌وپرورش شهر تهران بر اساس نظر کاراکوک. دوماهنامة نخبگان علوم و مهندسی، 1(2)، قابل بازیابی از http://elitesjournal.ir/fa/page.php?rid=45
ملایی‌نژاد، اعظم و ذکاوتی، علی. (1387). بررسی تطبیقی نظام برنامة درسی تربیت‌معلم در کشورهای انگلستان، ژاپن، فرانسه، مالزی و ایران. فصلنامة نوآوری‌های آموزشی، 7(26)، 35-62.
ملایی‌نژاد، اعظم. (1391). صلاحیت‌های حرفه‌ای مطلوب دانشجومعلمان دورة آموزش ابتدایی. فصلنامة نوآوری‌های آموزشی، 11(44)، 33-62.
ملکی، حسن. (1388). صلاحیت‌های حرفه معلمی (چاپ چهارم). تهران: انتشارات مدرسه
موسی‌پور، نعمت‌الله و احمدی، آمنه. (1393). پیش‌نویس طراحی کلان (معماری) برنامة درسی تربیت‌معلم (ویراست پانزدهم). تهران: دانشگاه فرهنگیان.
مهرمحمدی، محمود. (14392). برنامة درسی تربیت‌معلم و الگوی اجرائی مشارکتی آن؛ راهبرد تحولی برای تربیت‌معلم در ایران. دوفصلنامة نظریه و عمل در برنامة درسی، 1(1)، 5- 26.
نیازآذری، کیومرث؛ اسماعیلی‌شاد، بهرنگ و ربیعی، مجید. (1390). سیاست‌گذاری و فرایند خط‌مشی عمومی در نظام آموزشی. قائم‌شهر: مهر النبی.
نیستانی، محمدرضا. (1391). برنامه‌ریزی آموزشی: راهبردهای بهبود کیفیت در سطح یک واحد آموزشی (مدرسه، دانشگاه، آموزش مجازی). اصفهان: انتشارات آموخته
نیکنامی، مصطفی و کریمی، فریبا. (1388). صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان آموزش عمومی و ارائه چارچوب ادراکی مناسب. فصلنامة پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 23(23)، 1-22.
وزارت آموزش‌وپرورش. (1395). برنامة راهبردی دانشگاه فرهنگیان در افق چشم‌انداز 1404. تهران: دانشگاه فرهنگیان.
هاشمی مهابادی، ریحانه السادات، شکرچی‌زاده، احمدرضا و شکرچیان خوزستانی، محمد. (1396). مروری بر مدل‌های توانمندسازی شرکت‌های پیمانکاری شهرداری. مقالة ارائه‌شده در دومین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و حسابداری، اهواز، دانشگاه شهید چمران اهواز.
Ahmed, F., Shahzad, K., Aslam, H., Bajwa, S. U., & Bahoo, R. (2016). The role of collaborative culture in knowledge sharing and creativity among employees. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 10(2), 335-358.
Alvarez, M. G. (2018). Can Character Solve Our Problems? Character Qualities and the Imagination Age. Creative Education, 9(02), 152-164.
Balkar, B. (2015). Defining an empowering school culture (ESC): Teacher perceptions. Issues in Educational Research, 25(3), 205-225.
Bates, A. W. (2015). Teaching in a digital age. Open Educational Resources Collection, 6. Retrieved from https://irl.umsl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1005&context=oer
Chu, S. K. W., Reynolds, R. B., Tavares, N. J., Notari, M., & Lee, C. W. Y. (2017). Twenty-First Century Skills and Global Education Roadmaps. In 21st Century Skills Development through Inquiry-Based Learning (pp. 17-32). Singapore: Springer.
Choi, S. L., Goh, C. F., Adam, M. B. H., & Tan, O. K. (2016). Transformational leadership, empowerment, and job satisfaction: the mediating role of employee empowerment. Human resources for health, 14(1), 73.
Dee, J. R., Henkin, A. B., & Duemer, L. (2003). Structural antecedents and psychological correlates of teacher empowerment. Journal of educational Administration, 41(3), 257-277.
Elo, S. & Kyngas, S. H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107–115
Faulkner, J. & Latham, G. (2016). Adventurous Lives: Teacher Qualities for 21st Century Learning.Australian.Journal of Teacher Education (Online), 41(4), 137-150
Gilbert, J., & Bull, A. (2014). Exploring Teacher Professional Learning for Future-Oriented Schooling: Working Paper 1 from the Back to the Future Project. New Zealand Council for Educational Research.
Gyurova, V. & Zeleeva, V. (2017). The knowledge and skills of the 21 century teachers. In R. Valeeva (Ed), The European Proceedings of Social & Behavioural Sciences (Vol. XXIX, pp. 282-291). Russia, Kazan Federal University: Future Academy
Hobbs, M., & Moreland, A. (2009). Growth of empowerment in career science teachers: Implications for professional development. Paper Presented at the 2009 AERA Annual Meeting in San Diego, CA.
Hong, J.C., Horng, J.S., Lin, C.L. & ChanLin, L.J. (2008). Competency disparity between pre-service teacher education and in-service teaching requirements in Taiwan. International Journal of Educational Development, 28(1), 4-20
Kereluik, K., Mishra, P., Fahnoe, C., & Terry, L. (2013). What knowledge is of most worth: Teacher knowledge for 21st century learning. Journal of digital learning in teacher education, 29(4), 127-140.
Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Thousand Oaks, CA: Sage.
Wrahatnolo, T. (2018, January). 21st centuries skill implication on educational system. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 296, No. 1, p. 012036). IOP Publishing. doi:10.1088/1757-899X/296/1/012036.
Rinehart, J. S., & Short, P. M. (1993). Job Satisfaction and Empowerment among Teacher Leaders, Reading Recovery Teachers, and Regular Classroom Teachers. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, Atlanta, GA, April 12-16, 1993.
Shaw, A. (2015). 21st Century Schools. Retrieved from http://www.21stcenturyschools.com/aboutus.html
Thomas, S. (2017). Teacher Empowerment: A Focused Ethnographic Study in Brunei Darussalam. The Qualitative Report, 22(1), 47-72.
Spreitzer, G. M. (1995).Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement, and Validation. The Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465.
Thomas, K. W., & Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An “interpretive” model of intrinsic task motivation. Academy of management review, 15(4), 666-681.
Whetten, D. A. & Cameron, K. S. (1998). Developing management Skills. Addison Wesley.