بررسی تطبیقی برنامة درسی هنر در دورة ابتدایی در ایران و ژاپن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

2 کارشناس علوم تربیتی دانشگاه آل طه، تهران

3 استادیار زبان‌شناسی دانشگاه پیام نور، تهران

چکیده

مقالة حاضر بر آن است که ضمن بررسی عمیق برنامة درسی هنر در ایران و ژاپن، هدف‌ها، اصول، رویکردها، محتوا، چگونگی اجرا، ارزشیابی و سایر ویژگی‌های آن‌ها را به‌گونه‌ای منطقی به تصویر بکشد. برای نیل به این مقصود، ابتدا مروری بر برنامة درسی هنر در هر دو کشور شده و پس از آن، با تأملی دوباره در این برنامة درسی، عناصر استنتاج و با مقایسة آن‌ها، تحلیل و نتیجه‌گیری انجام شده است. این پژوهش از نوع مطالعات تطبیقی است و با استفاده از روش جورج بردی انجام شده است. به‌طورکلی، نتایج مقایسه و ارزیابی نشان می‌دهند که اساساً تربیت هنری در نظام آموزشی کشور ما در مقایسه با کشور ژاپن، از یک سو با محدودیت‌های نظری و فکری، و از سوی دیگر با موانع و تنگناهای اجرایی و عملی دست‌به‌گریبان است. محدودیت‌های نظری ریشه در عدم اعتقاد و باور برنامه‌ریزان و کارورزان آموزشی به‌ضرورت و نقش ویژة تربیت هنری در شکوفایی قابلیت‌ها و استعدادهای مختلف دانش‌آموزان و تحقق هدف‌های نظام آموزشی دارد. به همین دلیل، تربیت هنری در کشور ما همواره دارای نقش و جایگاه فرعی و حاشیه‌ای در برنامه‌های درسی مدارس است. موانع اجرایی هم ناظر بر مشکلات و کمبودهای عمده‌ای است که در زمینة اجرای مناسب برنامة درسی هنر در مدارس وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative study of art curriculum at elementary school level of Irān and Japan

نویسندگان [English]

  • Masoume Kārgozār 1
  • Haniye Kobuk 2
  • Ānitā Aldāghi 3
1 (Ph.D), Tarbiat Modares University, Tehran
2 , BA in Educational Science at Āle Tāhā Institute of Higher Education, Tehrān
3 (PhD), Payāme Noor University, Tehrān
چکیده [English]

The present paper attempts to portrait aims, principles, approaches, content, how to perform, evaluation, and other characteristics of the art curriculum in a logical manner, while deeply investigating Iran and Japan's art curriculum. To achieve this purpose, first the art curriculum in both countries was reviewed. Then, with a reflection on this curriculum again, the elements were deduced and the analysis and conclusion were made through comparing them. It was a comparative study and it has been done using the method of George Brady. In general, the results of comparison and evaluation showed that the art education in our country's education system faces with, on the one hand, theoretical and intellectual limitations, and on the other hand with executive and practical barriers and limitations, compared with Japan. Theoretical limitations stems from the lack of belief of educational planners and educators in the necessity and the special role of art education in the development of various skills and abilities of students and the realization of different goals of the educational system. For this reason, art education in our country always has a secondary and marginal role and position in the school curriculum. Executive barriers also address the major shortcomings and problems that are associated with the proper implementation of the art curriculum at schools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Art Curriculum
  • Iran
  • Japan
  • Elementary School Level
امینی، محمد. (1397). تربیت هنری در قلمرو آموزش‌وپرورش. تهران: انتشارات آییژ.
آقازاده، احمد. (1387). آموزش‌وپرورش تطبیقی. تهران: سمت.
بختیاری، ابوالفضل. (1387). درآمدی به فرهنگ آموزش در ژاپن. مدارس کارآمد، 3(7)، 91-90.
بختیاری، ابوالفضل. (1388). جستاری به فرهنگ آموزش در ژاپن. همایش شیوه‌های نوین در مدیریت مدارس در هزاره سوم، کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
دبیرخانه طرح تحول تولید برنامة درسی ملی. (1398). برنامة درسی ملی جمهوری اسلامی ایران (طرح جامع تحول بنیادین برنامه‌های درسی و تربیتی، شمارة 4). تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
راهنمای برنامة درسی هنر دورة ابتدایی. (1390). وزارت آموزش‌وپرورش. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتاب‌های درسی دورة عمومی و نظری.
رضایی، منیره. (1388). تدوین الگوی نظری تربیت زیبایی‌شناسی و هنری در تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران (طرح پژوهشی پژوهشکدة تعلیم‌وتربیت). تهران: وزارت آموزش‌وپرورش.
سرکارآرانی، محمد رضا. (1393). آموزش‌وپرورش در قرن بیست‌ویکم. پیوند، 62(242)، 129-125.
سرکارآرانی، محمد رضا. (1381). اصلاحات برنامة درسی ملی ژاپن با تأکید بر رویکرد تلفیقی. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 1(1)، 88-67.
سلطانی، فاطمه. (1387). اثر هنر نقاشی در تربیت. نگاه وزارت آموزش‌وپرورش، 19(350)، 12.
شرفی، حسن. (a1388). تحلیل و نقدی بر برنامة درسی هنر دورة ابتدایی ایران در گذشته و وضع موجود. تهران: پژوهشکدة تعلیم‌و تربیت، وزارت آموزش‌وپرورش.
شرفی، حسن. (b1388). نیازهای آموزشی معلمان و برنامه‌ریزان در برنامة درسی هنر دورة ابتدایی. جلوة هنر، 1(1)،86-73.
شرفی، حسن. (1385). ارزیابی برنامة درسی هنر دورة ابتدایی (نقاشی، کاردستی و خوشنویسی). فصلنامة روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، 1(4)، 150-123.
شریف‌زاده، سید عبدالمجید. (1387). مبانی هنرهای سنتی. تهران: کتاب ماه هنر.
کریمی، اکبر. (1397). نقش هنر در فعالیت‌های امور تربیتی. نگاه وزارت آموزش‌وپرورش، 20(373)، 7.
کیان، مرجان و مهرمحمدی، محمود. (1392). شناسایی وجوه و ابعاد مغفول برنامة درسی هنر دورة ابتدایی. دوفصلنامة علمی- پژوهشی دانشگاه شاهد، 20(3)، 18-1.
محمدپور، آیت‌الله. (1382). آموزش هنر در مدارس دورة ابتدایی. تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی منادی تربیت.
مهر محمدی، محمود. (1383). چیستی، چرایی و چگونگی آموزش عمومی هنر. تهران: انتشارات مدرسه.
نبوی، سید صادق. (1392). نقش هنر در پرورش خلاقیت و ارتقای سلامت روانی دانش آموزان. رشد آموزش، 8(4)،15-10.
نواب صفوی، مینا و رادپور، فاطمه. (1385). راهنمای برنامة درسی هنر؛ برای معلمان پایه‌های اول، دوم و سوم ابتدایی. وزارت آموزش‌وپرورش.
وایت، مری. (1388). مطالبات آموزشی در ژاپن (احساس تعهد به کودکان)، (ترجمه علی فرهودی‌زاده). تهران: نشر رسا. (اثر اصلی در سال 2004 چاپ شده است).
Alter, F., Hays, T., & O'Hara, R. (2009). The challenges of implementing primary arts education: What our teachers say. Australasian Journal of Early Child hood, 34(4), 22-30.
Dobbs, S. M. (2004). Discipline-based art education. In Elliot W.Eisner &Michael D. Day (eds), Handbook of research and policy in art education (pp. 701-724). New York: Routledge
Eisner, E. W. (2002). The arts and the creation of mind. New Haven and London: Yale University Press.
Grierson, E. (2011). Art and creativity in the global economies of education. Educational Philosophy and Theory, 43(4), 336-350.
Mehr Mohammadi, M. (2003). Arts Education in Iran Reclaiming the Lost Ground. The International Journal of Humanities, 10, 41-51.
Newton, D. P., & Donkin, H. (2011). Some notions of artistic creativity amongst history of art students acquired through incidental learning. International Journal of Education through Art, 7(3), 283-298.
Okazaki, A., & Nakamura, K. (2003). Symposium: Aesthetic Education in Japan Today. The Journal of Aesthetic Education, 37(4), 1-3.
Ward, J., Thompson‐Lake, D., Ely, R., & Kaminski, F. (2008). Synaesthesia, creativity and art: What is the link? British Journal of Psychology, 99(1), 127-141.