TY - JOUR ID - 79111 TI - بررسی نقش کلیشه های جنسیتی کتاب های ادبیات فارسی و زبان فارسی سال اول دبیرستان در انتخاب رشتة تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر JO - نوآوری‌های آموزشی JA - JEI LA - fa SN - 1735-1235 AU - مهران, گلنار AU - نراقی زاده, افسانه AU - ملک زاده, شیما AD - دانشیار آموزش و پرورش، گروه مدیریت آموزشی دانشگاه الزهرا تهران، AD - استادیار تعلیم و تربیت، گروه مدیریت آموزشی دانشگاه الزهرا تهران، AD - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، ، Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 16 IS - 1 SP - 43 EP - 66 KW - کلیشه های جنسیتی KW - رشتة تحصیلی KW - دانش آموز DO - N2 - در این پژوهش، متون و تصاویر کتاب های ادبیات فارسی و زبان فارسی سال اول دبیرستان در خصوص کلیشه های جنسیتی در کتاب ها و نقش آن ها در انتخاب رشتة تحصیلی دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل دو بخش بود؛ بخش اول، کتاب های درسی ادبیات فارسی و زبان فارسی سال اول دبیرستان در سال تحصیلی 1389-90 و بخش دوم را کلیه دانش آموزان سال اول دبیرستان شهر تهران تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 8 دانش آموز (از هر جنس 4 نفر) برای بخش مصاحبه انتخاب شدند. روش این پژوهش کیفی است و برای جمع آوری داده ها از راهنمای تحلیل تبعیض جنسی در کتاب های درسی و ادبیات کودکان آندره میشل و مصاحبه با دانش آموزان استفاده شده است. در همین راستا، کتاب ها در سه بخش تحلیل کمی محتوا، تحلیل کیفی محتوا و تحلیل تبعیض جنسی در دستور زبان و در نهایت پرسش های مصاحبه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین درصد اسامی و تصاویر کتاب ها متعلق به مردان است و در میان فعالیت های مختلف نیز عمده ترین سهم زنان در فعالیت های خانگی و کمترین آن در فعالیت های سیاسی-اجتماعی است. ویژگی های شخصیتی و رفتارهای اجتماعی منتسب به زنان و مردان نیز متأثر از پیش داوری هایی است که زن را جنس دوم و مرد را جنس برتر معرفی می کند. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که در کتاب های درسی سال اول دبیرستان کلیشه های جنسیتی به وفور یافت می شود و چهره ارائه شده از زن و مرد در این کتاب ها با واقعیت های اجتماعی سازگار نیستند. دختران در متون درسی یاد می گیرند که پسران تواناتر از آنان در کارهای عملی و فنی هستند؛ به همین دلیل تجدیدنظر در کتاب های درسی پیشنهاد می شود. UR - https://noavaryedu.oerp.ir/article_79111.html L1 - https://noavaryedu.oerp.ir/article_79111_d534a51e7c91dfcb04d73fe4a3a5b1f9.pdf ER -