2024-03-29T01:49:01Z
https://noavaryedu.oerp.ir/?_action=export&rf=summon&issue=9984
نوآوریهای آموزشی
1735-1235
1735-1235
1385
5
3
آموزش شهروندی ملی و جهانی همراه با تحکیم هویت و نظام ارزشی دانش آموزان
حسین
لطف آبادی
این مقاله بر سه موضوع اصلی و مرتبط با یکدیگر تأکید دارد: اول، توضیح مفاهیم اساسی جهانی شدن، جهانی سازی، جهانی نگری و ملیت گرایی، هویت ملی، نظام ارزشی، شهروندی و مهارت های زندگی و ارتباط آن ها با یکدیگر؛ دوم، ارائۀ یافته های پژوهشی نگارنده در بارۀ وضعیت نوجوانان و جوانان دانش آموز ایران، نگرش آنان به جوانب گوناگون زندگی اجتماعی و مدنی، نظام ارزشی، جهانی شدن و جهانی سازی و بررسی ویژگی های مهم روان شناختی که مانع از رشد شهروندی است؛ سوم، توضیح معنا و حقوق و مسئولیت های شهروندی در سطوح محلی و ملی و جهانی، ضرورت و چگونگی آموزش فلسفه و روش تفکر درست به دانش آموزان برای تصمیم گیری اندیشمندانه در مقولۀ شهروندی. نظریۀ بنیانی ارائه شده در این مقاله آن است که: «آموزش و پرورش ایران اگر بخواهد هویت ملی و نظام ارزشی و مهارت های شهروندی کودکان و نوجوانان را تحکیم و اعتلا بخشد، باید آنان را برای زندگی در عصر جهانی شدن در قرن حاضر آماده کند.» برای این منظور، نگرش آموزش و پرورش به برنامه های درسی و فعالیت های کلاس و مدرسه در آموزش عمومی باید تغییر یابد و افزون بر آموزش های درسی، تحکیم هویت و نظام ارزشی انسانی و دینی و ملی، آموزش شهروندی و مهارت های زندگی فردی و اجتماعی و اقتصادی و علمی و فرهنگی را محور برنامه های آموزشی و تربیتی قرار دهد. آموزش شهروندی محلی و ملی و جهانی به دانش آموزان، بخشی مهم از این برنامه هاست. مطالعات ارائه شده در این مقاله نشان می دهد که گروه های قابل توجهی از نوجوانان و جوانان دانش آموز ایرانی دچار ضعف های اساسی در هویت اجتماعی و مدنی و گرفتار نگرش های ضداجتماعی و خلافکاری و روحیۀ سرکشی هستند. در چنین وضعیتی، آموزش حقوق و مسئولیت های محلی و ملی و جهانی در جوانب گوناگون شهروندی در برنامه های درسی و فعالیت های کلاس و مدرسه و آموزش رفتار مبتنی بر تفکر درست، مسئولیت پذیری، و تصمیم گیری اندیشمندانه ضرورت دارد. چگونگی این آموزش ها نیز، در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.
آموزش شهروندی
هویت ملی
نظام ارزشی
جهانی شدن
جهانی سازی
جهانی نگری و ملیت گرایی
حقوق و مسئولیت
آموزش فلسفه به دانش آموزان
تفکر درست
حل مسئله
مهارت های زندگی
2006
09
23
11
44
https://noavaryedu.oerp.ir/article_78801_205b66dbe20f14b6e6e4d8fb07d09a53.pdf
نوآوریهای آموزشی
1735-1235
1735-1235
1385
5
3
اصول و قواعد حاکم بر فرایند تربیت شهروندی و بررسی سیر تحولات و ویژگی های این گونه آموزش ها در کشور ژاپن
احمد
آقازاده
در این مقاله نخست به تحلیل مفهوم شهروندی و ابعاد گوناگون آن از دیدگاه برخی از اندیشمندان و صاحب نظران تعلیم و تربیت می پردازیم. سپس با دید تطبیقی به چگونگی فرایند تربیت شهروندی و سیر تحولات آن در یکی از ممالک صاحب تجربه که به گواه تاریخ تحولات جهانی آموزش و پرورش، بیش از هر کشور دیگر جهان در این خصوص اقدامات اصلاح طلبانه به عمل آورده است، یعنی کشور ژاپن، خواهیم پرداخت. گفتنی است که بررسی فرایند تربیت شهروندی در کشور ژاپن، که در بخش دوم این مقاله به طور مفصل بدان اشاره خواهد شد، بر دو هدف استوار است. نخست این که خواننده را در جریان شکل گیری تربیت شهروندان و عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، که در طول تاریخ پرفراز و نشیب کشور ژاپن بر آن تأثیر گذاشته است، خواهیم گذاشت. دوم آن که دریابیم دیگران در راه ساختن و قوام بخشی نظام آموزش شهروندی خود چه اقداماتی به عمل آورده اند و امروزه چه تدابیری را در جهت حل و فصل مسائل و مشکلات ناشی از این گونه آموزش ها در پیش گرفته اند، زیرا به اعتقاد نگارنده بینشی که از این طریق حاصل می شود این امکان را برای ما فراهم خواهد کرد که با ژرف اندیشی و گام های سنجیده نسبت به اصلاحات برنامه های مربوط به تربیت شهروندی کشورمان اقدام کنیم. در بخش پایانی این مقاله کوشیده ایم با تحلیل نتایج حاصل از این مطالعه و تبیین اجمالی وضع کنونی آموزش شهروندی در کشورمان، پیشنهادهایی را برای بهره گیری از اندیشه های نو در استقرار یک نظام کارآمد تربیت شهروند ارائه کنیم.
شهروندی
تربیت شهروندی
آموزش و پرورش تطبیقی
ژاپن
2006
09
23
45
66
https://noavaryedu.oerp.ir/article_78802_cce11cad503158ed21b0bc2c14eda0a4.pdf
نوآوریهای آموزشی
1735-1235
1735-1235
1385
5
3
لحاظ کردن ارزش های شهروندی در برنامه درسی برای تدریس در دوره دبستان
ملیحه
آشتیانی
کورش
فتحی واجارگاه
محمد
یمنی دوزی سرخابی
یکی از دغدغه های مفهومی و ذهنی بین المللی جدید در عرصه آموزش و پرورش طی چند سال اخیر مسئله آموزش ارزش های شهروندی است. اساساً اشتیاق برای آموزش ارزش های شهروندی متناسب با فرهنگ و اعتقادات خاص هر جامعه، علاوه بر نیاز به تربیت افراد آگاه و مسئول، به دلیل ارتباط های روزافزون، گسترش فرهنگ های مختلف و ارائه الگوهای متعدد شهروندی به وجود آمده است آموزش ارزش های شهروندی در صورت عدم تناسب با فرهنگ خودی و ملی به مفهوم و عمل شهروندی صدمه زده و گاه هویت یابی و همزیستی جوانان را با مشکل مواجه می سازد. هدف این پژوهش شناخت نظام ارزش های شهروندی برای لحاظ کردن در برنامه های درسی با توجه به موازین دینی در ایران، متناسب با فرهنگ کشور و آموزش و تدریس در دوره دبستان است. ماهیت پژوهش کاربردی و در بعد کمی و توصیفی از نوع پیمایشی است. به دلیل لزوم متخصص بودن پاسخگویان، جامعه آماری شامل متخصصان امر تعلیم و تربیت و برنامه ریزی -که احاطه کامل به موضوع داشتند- می باشد از بین پاسخگویان تعداد 31 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای سنجش به صورت پرسشنامه برای تدوین و سپس با نظرخواهی از متخصصین اعتباریابی شده است. تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده حاکی از آن است که: ارزش های ارائه شده برای نظرخواهی -که در هفت مقوله یا متغیر اساسی مطرح شده بود -به صورت منسجم برای آموزش در دوره دبستان با توجه به سن و پایه تحصیلی توصیه و تأیید می شود. لحاظ کردن ارزش ها در پایه مختلف و روش های مناسب تدریس نیز متناسب با سن و ارزش مورد نظر مشخص شدند.
شهروندی
ارزش های شهروندی
برنامه درسی
روش های تدریس
2006
09
23
67
92
https://noavaryedu.oerp.ir/article_78803_838b539d97ce3dc3295dafbcef695d02.pdf
نوآوریهای آموزشی
1735-1235
1735-1235
1385
5
3
شناسایی آسیب های تر بیت شهروندی در برنامه درسی پنهان: نظام آموزش متوسطه نظری از دیدگاه معلمان زن شهر تهران و ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت آن
کورش
فتحی واجارگاه
سکینه
واحد چوکده
یکی از مباحث مهم در حیطة مطالعات اجتماعی، مفهوم شهروندی است. این مفهوم در صدد اشاعة اصول اساسی دموکراسی در بین افراد جامعه است. از این منظر، مسائل تربیت شهروندی از اهمیت خاصی برخوردار است، به طوری که اغلب این مسائل نقش حیاتی را در فرایند تشکیل یک ملت و تحکیم پایه های دموکراسی بازی می کند و سبب می شوند بین نظام مدرسه و محیط اجتماعی – سیاسی کنش متقابل بوجود آید. نظام آموزش متوسطه از ابتدای قرن بیستم توجه خاصی به مفهوم شهروندی داشته است، چنان چه که از مهم ترین اهداف نظام تعلیم و تربیت، پرورش شهروندانی آگاه به حقوق و وظایف خود و همچنین متعهد در قبال جامعه باشد. بدون تردید مدارس در این عرصه نقش مهمی را دارا هستند و برنامه های درسی به گونه ای باید طراحی شوند که از یک سو دانش آموزان را درجهت رسیدن به چنین هدفی یاری دهند و از سوی دیگرعواملی را که مانع رسیدن به چنین هدفی می گردند شناسایی کرده و در جهت رفع آن ها بکوشند، چراکه برنامه های درسی (برنامه درسی پنهان) مدارس می توانند با ایجاد موانع برسر راه تربیت شهروندی حامل خطراتی باشند. مقاله حاضر از طریق بررسی ها و مطالعات میدانی در تلاش است تا ضمن شناسایی این آسیب ها، راهکارهایی را برای بهبود آن ها پیشنهاد نماید. در این راستا از طیف وسیعی از مطالعات انجام شده در حیطه شهروندی و تربیت شهروندی مدد گرفته شده است. این مطالعات برای جامعه ایرانی بومی سازی شده است و سرانجام آسیب های خطرآفرین در قلمرو برنامه های درسی مدارس (برنامه درسی پنهان) برای تربیت شهروندی شناسایی نموده که عبارت اند از جو اجتماعی با میانگین 3/27 و انحراف استاندارد 0/65، ساختار سازمانی با میانگین 3/47 و انحراف استاندارد 0/77، تعامل میان معلم و دانش آموز با میانگین3/57 و انحراف استاندارد 0/68. مقیاس میانگین ها با طیف سه درجه ای آسیب قوی، آسیب متوسط و آسیب ضعیف بیانگرآن است که سطح آسیب زایی مؤلفه جو اجتماعی در سطح قوی و سطح آسیب زایی دو مؤلفه دیگر در سطح متوسط می باشد. در پایان این نوشتار راهکارهایی برای مقابله و بهبود وضعیت تربیت شهروندی ارائه می دهد.
شهروندی
تربیت شهروندی
برنامه درسی پنهان
2006
09
23
93
132
https://noavaryedu.oerp.ir/article_78804_cccba13c54f2c243d835cabd9b6e0a89.pdf
نوآوریهای آموزشی
1735-1235
1735-1235
1385
5
3
جایگاه فرهنگ های قومی در تربیت شهروند
مصطفی
عسکریان
مقالة حاضر با توجه به مفهوم کلی فرهنگ، فرهنگ های قومی و مردمی، جایگاه فرهنگ ها در برنامه های آموزش و پرورش رسمی در جهت سازگاری اجتماعی و تجلی فرد آموزش دیده به عنوان یک شهروند، تنظیم شده است. این مقاله با توجه به اهمیت موضوع، به ویژه نقش فرهنگ در «شدن» کودک و نوجوان، فرهنگ و اقسام آن را تحلیل کرده و رابطة فرهنگ با اجتماع پذیری فرد و نقش فرهنگ های قومی را به منظور تربیت شهروند از طریق برنامه درسی بررسی کرده است. هم چنین در فرایند بررسی، شاخص هایی را برای فرهنگ، هویت ملی و شهروندی به دلیل تحول در برنامه ریزی درسی ارائه داده است. از طرفی، با توجه به وجود اقوام در کشور که همه از تبار ایرانی هستند و تحت لوای یک قانون در یک حکومت به نام ملت زندگی می کنند و با علم به این که برابری حقوق آحاد ملت در قانون اساسی مندرج است؛ لذا در مقاله سعی شده است که مبتنی بر مبانی نظری، برای برنامه ریزی و تنظیم برنامه های درسی در آموزش وپرورش رسمی، به جهت همراه ساختن راه فهمیدن و چگونه تمیزدادن یادگیرنده و آمادگی او برای شهروندی، که ریشه در تفهیم فرهنگ قومی او و سایر اقوام دارد، پیشنهادهایی ارائه شود.
فرهنگ
فرهنگ قومی
شهروند
شهروندی
برنامۀ درسی
قومیت های ایرانی
تربیت شهروند
2006
09
23
133
162
https://noavaryedu.oerp.ir/article_78805_24fc6ecaf1278dbe5ae19bc2110f252d.pdf
نوآوریهای آموزشی
1735-1235
1735-1235
1385
5
3
مهارت های شهروندی مورد نیاز دانش آموزان دبستان های شهرستان زلزله زده بم
مژده
وزیری
شیدا
جهانی
تربیت شهروندی یکی از مهم ترین و چالش زاترین وظایف نظام های آموزشی محسوب می شود، به نحوی که در بسیاری از کشورهای جهان، این فعالیت بخش عظیمی از دغدغه های مسئولان آموزشی را تشکیل می دهد، اما آن چه که در این زمینه در ایران شایان توجه است از یک سو توجه ناکافی به مسائل آموزش شهروندی و از سوی دیگر فقدان نگرش و رویکرد مسئله ـ محور برای تربیت شهروندی در شرایط بحران است. مقاله حاضر با تمرکزی ویژه بر روی کودکان زلزله زده بم و مصائبی که بر آنان به واسطه فقدان مهارت های ضروری برای مقابله با حوادث بحرانی رفته است تنظیم شده که خود برخاسته از پژوهشی ویژه برای شناسایی مهارت های موردنیاز آنان پس از فاجعه زلزله بم است.
زلزله
بحران
آموزش شهروندی
مهارت های مقابله با بحران
2006
09
23
163
182
https://noavaryedu.oerp.ir/article_78806_a6c9459eacf3675ed54db1a45b48a19f.pdf
نوآوریهای آموزشی
1735-1235
1735-1235
1385
5
3
تربیت شهروند آینده
یحیی
قائدی
آینده، به موضوعی جدی برای مطالعه و پژوهش، بویژه از دهه آخر قرن بیستم به بعد، تبدیل شده است. در کنار مسائل متعددی که در آینده پژوهشی مورد بررسی قرار می گیرد، تربیت آینده، شهروند آینده و خصوصیات شهروند آینده، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. چه، تصور می شود، آینده را با هر رویکردی که بنگریم، توسط شهروندان رقم زده می شود. این مقاله به روشن سازی این مفاهیم پرداخته است. نظر به اینکه شهروند آینده، خصوصیات وی و نحوه پرورش آن از روندهای عمومی تری اثر می پذیرد. در بادی امر، آینده، روندهای آن، پیش فرض ها، اهداف، گرایش ها، تصویرپردازی های آینده، پیشرفت ها و مشکلات آینده و مجموعه اقدامات در برابر گزینه های آینده مورد بررسی قرار گرفته است. سپس بستگی شهروندی و تربیت و مفهوم شهروندی توضیح داده شده است. به منظور احصاء دیدگاه های مختلف درباره شهروندی و خصوصیات شهروند آینده مجموعه پژوهش های انجام شده مدنظر قرار گرفته است. مجموعه بررسی ها نشان می دهد تربیت شهروند آینده از سه پدیده جهانی شدن، روندهای دموکراتیک و فناوری اطلاعات متأثر است، به همین لحاظ می توان گفت شهروند آینده باید حداقل دارای سه خصوصیت جهانی، دموکراتیک و فناوری باشد.
تربیت شهروندی
شهروند آینده
تربیت آینده
شهروند جهانی
شهروند دموکراتیک
فناوری اطلاعات
تربیت شهروند آینده
2006
09
23
183
211
https://noavaryedu.oerp.ir/article_78807_4adc7f1fc8ef779538425081977d230c.pdf