تاثیر محل سکونت داوطلب بر کارکرد افتراقی سؤال‌های ریاضی گروه آزمایشی ریاضی و فنی کنکور سراسری 1396

علی میرزایی, مولود; مینائی, اصغر; مقدم زاده, علی

doi:10.22034/jei.2021.240106.1559

تاثیر محل سکونت داوطلب بر کارکرد افتراقی سؤال‌های ریاضی گروه آزمایشی ریاضی و فنی کنکور سراسری 1396

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دکتری سنجش و اندازه‌گیری، اصفهان، ایران

² دانشیار گروه سنجش و اندازه‌گیری، دانشگاه علامه طباطبائی

³ استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، ایران

10.22034/jei.2021.240106.1559

چکیده

به دلیل تفاوت‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زبانی در استان‌های مختلف کشور، سوالهای آزمون سراسری ورودی دانشگاهها، ممکن است برای همه استان‌ها هم‌ارز نباشد، که مقایسه‌ها را غیرمنصفانه می‌کند. هدف این مطالعه بررسی تاثیر استان محل سکونت آزمودنی به عنوان منبعی برای کارکرد افتراقی سوال است به این منظور داده‌های ماده امتحانی ریاضی گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی در آزمون سراسری 1396مورد ‌استفاده قرارگرفت. تقریبا نمونه‌‌ای به حجم 1000 نفر از هر استان انتخاب شد. تحلیل عاملی چندسطحی آمیخته، استانها را در 3طبقه همگن قرار داد که نشان میدهد آزمودنیها در استانها الگوی پاسخ مشابه ندارند و بنابراین محل‌سکونت آزمودنی یکی از منابع کارکرد افتراقی سوال است. مقایسه تعقیبی طبقات همگن آزمودنی‌ها در مدل چندسطحی آمیخته نشان داد که گروه‌های سنی نیز یکی عوامل موثر بر عملکرد متفاوت آزمودنی‌ها در استان‌ها است. در این پژوهش نسبت مردان و زنان در طبقههای مکنون یکسان است بنابراین جنسیت آزمودنی نمیتواند از دلایل کارکرد افتراقی سوال باشد. بیان اینکه آزمودنی‌ها در یک گروه (مثلا مردان)، به سوالِ دارای کارکرد افتراقی متفاوت پاسخ می‌دهند، منجر به دید کلیشه‌ای در مورد سوال می‌شود، که به نفع همه اعضای گروه (مردان) است. بنابراین اگر ابتدا طبقههای مکنون تشکیل شود و سپس تفاوت ویژگی آزمودنیها در طبقهها مورد بررسی قرار گیرد، منجر به تحلیل آموزندهتری از کارکرد افتراقی میشود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of the subject's residence on differential item functioning in the national math test of the experimental group of mathematics and technology 2017

نویسندگان [English]

Molood Alimirzaie ¹
Asghar Minaei ²
Ali Moghadam zadeh ³

¹ Esfahan, Iran

³ Assistant Professor, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Iran

چکیده [English]

Due to social, economic, cultural and linguistic differences in different provinces of the country, the university entrance exam items may not be valid for all provinces, which makes comparisons unfair. The purpose of this study is to investigate the effect of the province of residence of the subject as a source of differential item functioning(DIF). Approximately a sample of 1000 people from each province was selected. multilevel factor mixture analysis placed the provinces in 3 homogeneous classes, which shows that the subjects do not have the same response pattern in the provinces, and therefore the subject's residence is one of the sources of the DIF. Post hoc comparison of homogeneous classes showed that age groups are also one of the factors affecting DIF in the provinces. In this study, the ratio of men and women in the latent classes is the same, so the subject gender cannot be reasons of DIF. The statement that subjects in a group (for example, men) answer a DIF item differently leads to a stereotypical view of the item, which benefits all members of the group (men). Therefore, if latent classes are formed first and then the differences in the characteristics of the subjects in the classes are examined, it leads to a more informative analysis of DIF.

کلیدواژه‌ها [English]

educational justice
differential item functioning
multilevel factor mixture modeling

مراجع

ایزانلو، بلال.، بازرگان، عباس.، فرزاد، ولی ا....، صادقی، ناهید و کاوسی، امیر. (1393). تفکیک ابعاد متعامد از خوشه‌های سؤال بر اساس هشت روش تعیین بعد در داده های دوارزشی: مورد آزمون ریاضی رشتة ریاضی فیزیک کنکور 92-91. فصلنامة اندازه‌گیری تربیتی، 5(18)207-240.
دربان آستانه، علیرضا.، طهماسبی، سیامک و رضایی، پانیذ. (1395). تحلیل الگوی نابرابری فضای آموزشی شهرستان‌های کشور. مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی 5(9)، 50-31.
رودباری، مسعود و فیض‌آبادی فراهانی، زهرا. (1386). فراوانی و متغیرهای مرتبط درنتیجة دانش‌آموزان دورة پیش‌دانشگاهی در کنکور سال 1384. مجلة علوم تربیتی و روان‌شناسی، 4(6)، 84-65.
میرغفوری، سید حبیب‌الله.، طهاری مهرجردی، محمدحسین و بابایی، حمید. (1389). شناسایی وضعیت توسعه‌یافتگی و رتبه‌بندی استان‌های کشور ازلحاظ دسترسی به شاخص‌های بخش کتابخانه‌ای. فصلنامة کتابداری و اطلاع‌رسانی، 13(3).
صفائی‌پور، مسعود و مودت، الیاس. (1392). ارزیابی استان‌های ایران با تأکید بر شاخص‌های اجتماعی-اقتصادی و شاخص ترکیبی توسعه انسانی با استفاده از تکینک TOPSIS و GIS. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 1(3)، 27-11.
شریفی یگانه، نگار. (1391). ارزیابی کارکرد افتراقی جنسیتی سؤال‌های آزمون ریاضی با استفاده از دو روش مانتل - هنزل و نظریة سؤال- پاسخ. مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 1(2)، 76-53.
صادقی جعفری، جواد.، روشن، محمد و شکوری گنجوی، حامد. (1390). بررسی مقایسه‌ای عملکرد تحصیلی دانشجویان سهمیه‌های ایثارگری و سهمیة مناطق در دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی. نامة آموزش عالی، 3(10)، 51-75.
گرامی پور، مسعود.، رضایی، احمد.، رمضانی صدر، اعظم و نوروزی، لیلا. (1395). کنش افتراقی سؤال در آزمون‌های سازمان سنجش آموزش کشور برحسب ویژگی‌های جمعیت‌شناختی داوطلبان کنکور سراسری. فصلنامة اندازه‌گیری تربیتی، 7(26)، 122-101.
گرامی‌پور، مسعود.، رمضانی صدر، اعظم.، رضایی، احمد.، نوروزی، لیلا و مختاریان، فرانک. (1396). کنش افتراقی سؤال (DIF) و آزمون (DTF) مرتبط با جنسیت در آزمون‌های کنکور سراسری سازمان سنجش آموزش کشور. مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 7(19)، 73-41.
محمدبیگی، ابوالفضل.، محمدصالحی، نرگس و علی گل، محمد. (1393). روایی و پایایی ابزارهای و روش‌های مختلف اندازه‌گیری آن‌ها در پژوهش‌های کاربردی در سلامت. مجلة دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 13(12)، 1170-1153.
Bolt, D., M., Cohen, A. S., & Wollack, J. A. (2001). A mixture model for multiple choice data. Journal of Educational and Behavioral Statistics, 26, 381–409.
Cohen, A., & Bolt, D. (2005). A Mixture Model Analysis of Differential Item Functioning. Journal of Educational Measurement, 42(2), 133-148.
De Ayala, R. J., Kim, S.-H., Stapleton, L. M., & Dayton, C. M. (2002). Differential item functioning: A mixture distribution conceptualization. International Journal of Testing, 2, 243–276.
Fraser, C., & McDonald, R. P. (1988). NOHARM: Least squares item factor analysis. Multivariate Behavioral Research, 23, 267–269.
Kim, E. S., Cao, CH., Wang, Y., & Nguyen, D. T. (2017) Measurement Invariance Testing with Many Groups: A Comparison of Five Approaches. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 24(4), 524-544. doi: 1080/10/2017/10705511.1304822
Lord, F. M. (1980). Applications of item response theory to practical testing problems. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Lubke, G. H., & Muthén, B. O. (2005). Investigating population heterogeneity with factor mixture models. Psychological Methods, 10, 21–39. doi:1037/10/1082-989X.1/10.21
Mazor, M. M., Hambleton, R. K., and Clauser, B. E. (1998). Multidimensional DIF analysis: the effects of matching on unidimensional subtest scores. Applied Psychological. Measurement, 22, 357–367. doi: 10.1177/014662169802200404
McDonald, R. P. (1997). Normal-ogive multidimensional model. In W. J. van der linden & R. K. Hambleto (Ed.), Handbook of Modern Item Response Theory (pp. 258-269). New York: Springer Verlag.
Mislevy, R., Wilson, M., Ercikan, K., & Chudowsky, N. (2002). Psychometric principles in student evaluation. In D. Nevo & D. Stufflebeam (Eds.), International handbook of educational evaluation (pp. 478–520). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer.
Muthén, L.K. and Muthén, B.O. (1998-2017). Mplus User’s Guide (Eighth Ed). Los Angeles, CA: Muthén & Muthén.
Oliveri, M., Ercikan, K. & Zumbo, B. (2013). Analysis of Sources of Latent Class Differential Item Functioning in International Assessments. International Journal of Testing, 13(3), 272-293. doi:13. 10.1080/15305058.2012.738266
Pomes, M., Squires, J., & Yovanoff, P. (2014). Psychometric examination of a Spanish translation of a developmental screening instrument. Journal of Early Childhood Research, 14. doi: 10.1177/1476718X14529279
Samuelsen, K. M. (2005). Examining differential item functioning from a latent class perspective (Unpublished Doctoral dissertation). University of Maryland, College Park.
Stout, W., Froelich, A., & Gao, F. (2001). Using resampling methods to produce an improved DIMTEST procedure. In A. Boomsma, M. A. J. van Duijn, & T. A. B. Snijders (Eds.), Essays on item response theory (pp. 357-376). New York, NY: Springer-Verlag.
Webb, M. L., Cohen, A. S., & Schwanenflugel, P. J. (2008). Latent class analysis of differential item functioning on the Peabody Picture Vocabulary Test–III. Educational and Psychological Measurement, 68, 335–351.
Willingham, W. W., Ragosta, M., Bennett, R. E., Braun, H., Rock, D. A., & Powers, D. E. (1988). Testing handicapped people. Needham, MA: Allyn & Bacon.
Young, J. W., Steinberg, J., Cline, F., Stone, E., Martiniello, M., Ling, G., & Cho, Y. (2010). Validity and fairness of standards-based assessments for initially fluent students and former English language learners. Educational Assessment, 15, 87–106.