گفتمان‌های رایج در زبان بدن مدرسان دانشگاه فرهنگیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری برنامه‌ریزی درسی در آموزش عالی، مدرس مدعو دانشگاه فرهنگیان

2 استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، اصفهان، ایران

3 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه تهران، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، تهران، ایران

4 دکتری برنامه‌ریزی درسی، مدرس مدعو دانشگاه فرهنگیان، ایران

چکیده

برقراری ارتباط یکی از قدیمی‌ترین و درعین‌حال بهترین دستاوردهای بشر است. ارتباط، علاوهبر کارکردهای متنوع برای بشر، زمینه‌ساز فعالیت‌های اجتماعی و سرآغازی برای زندگی اجتماعی است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل نحوۀ زبان بدن مدرسان و تفسیر نوع گفتمان‌های رایج در زبان بدنِ آنان است. برای نیل به این هدف از روش کیفی، با توجه به نوع پدیدارشناسی، استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش را مدرسان دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی 1396-1397 تشکیل داده‌اند که سابقۀ تدریسِ بیش از سه سال داشتند. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند بوده و با توجه به اشباع نظری 15 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبۀ نیمه‌سازمان‌یافته بوده که پس از بیان اهداف تحقیق و تأکید بر اصل محرمانه‌بودن، مصاحبه با هر مدرس ضبط و مکتوب شده است. برای تجزیهوتحلیل داده‌ها از تحلیل توصیفی استفاده و جزئیات یافته‌ها تفسیر شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که مدرسان نشانه‌های زبان بدن را بهمنظور هفت نوع گفتمان استفاده میکنند: گفتمان هشدار، تأیید و عدم‌تأیید، صمیمیت، اعتماد، عصبانیت، تفکر، و نظارت و هدایتی. درنهایت می‌توان گفت زبان بدن برای ساده‌سازی مطالب، موقعیت‌سازی و نگرش مثبت در کلاس درس، موفقیت در تدریس، اعتماد مدرسان به دانشجویان و توانایی یادگیری عمیق مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Common discourses in Farhangiān University instructors' body language

نویسندگان [English]

  • Mostafā Bāgheriyān Far 1
  • Ahmadrezā Nasr Esfahāni 2
  • hMohamad Javādipour 3
  • Mehrān Azizi 4
1 , PhD in Higher Education Curriculum Studies, Invited Lecturer at Farhangiān University, Tehran, Iran
2 (PhD), University of Isfahān, Isfahān, Iran
3 (PhD), University of Tehran, Tehran, Iran
4 , PhD in Curriculum Studies, Invited Lecturer at Farhangiān University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Perhaps it could be said that communication is one of the oldest, and at the same time, the best human achievement. In addition to various functions for human being, communication is the foundation of social activities and the beginning of social life. Therefore, the purpose of this study is to analyze the body language of instructors and to interpret the type of common discourses in their body language. To achieve this goal, the qualitative method of the phenomenological type has been used. The research population consisted of Farhangiān University instructors at the academic year 2017-2018, with more than three years of teaching experience. The sample was selected through purposive sampling and 15 people were selected considering the theoretical saturation. The research instrument was a semi-structured interview. After expressing the aims of the research and emphasizing the principle of confidentiality, the interview with instructors were recorded and written. Descriptive analysis was used to analyze the data, and the details of findings have been interpreted. The results showed that the instructors use body language signals for seven types of discourses including: warning discourse, confirmation and disconfirmation, intimacy, trust, anger, thinking and control. Finally, it could be said that body language is effective in simplifying the material, creating situations and positive attitude in the classroom, success in the teaching process, the instructors' trust in students and the deep learning ability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communication
  • Verbal Communication
  • Nonverbal Communication
  • Body Language

مراجع

احمدی، مریم. (1399). بررسی نقش زبان بدن در تدریس مؤثر از دیدگاه دانشجویان دانشگاه اراک در سال تحصیلی 98- 99 (پایان نامة کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور استان مرکزی.
اسماعیلی دهاقانی، داود و هادی، اصغر. (1394). نقش مهارت های غیرکلامی از منظر قرآن (پایان نامة کارشناسی ارشد). حوزة علمیة خواهران اصفهان.
امین پوربهله، جاوید و زرعی قولنجی، آرمان. (1398). تأملی بر استفادة معلم از زبان بدن در تدریس. ششمین کنفرانس ملی روان شناسی، علوم تربیتی و اجتماعی، تهران.
آرژیل، مایکل. (1990). روان شناسی ارتباط و حرکات بدن (ترجمة مرجان فرجی). انتشارات مهتاب.
بارسلطان، سیده الهام. (1383). زبان بدن، زبان مشترک ملت هاست.  روان شناسی جامعه، 2(15 و 16)، 6- 8.
باقری خلیلی، علی اکبر و زلیکانی، مرضیه. (1394). تحلیل سیاسی زبان بدن در تاریخ بیهقی. متن پژوهی ادبی، 19(65)، 79 - 100.
بهنام، مینا.، قوام، ابوالقاسم.، تقوی، محمد و هاشمی، محمدرضا. (1393). گفتار بی صدا بر زبان بدن در غزلیات شمس. زبان و ادبیات فارسی ادبی، 6(11)، 33 - 48.
پرهام، رقیه. (1384). ارتباطات غیرکلامی و شیوه های بهبود آن ها. تغییرات فرهنگی، 2(پیش شمارة 4)، 170-191.
جمالی، نیلوفر و افضل طوسی، عفت سادات. (1398). زبان بدن و نقش آن در آگهی های تبلیغاتی (مطالعة موردی: آگهی تبلیغاتی چهره های مشهور ایرانی). فصلنامة جلوة هنر، 11(4)، 17 - 26.
رحمانی، رعنا و بنی اسدی، حسن. (1391). اثربخشی آموزش ارتباط غیرکلامی بر کاهش کم رویی. اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی، 7(26)، 47 - 56.
روستایی، مریم. (1392). برای موفقیت از زبان بدن در ارتباطات استفاده کنیم. ماهنامة روابط عمومی، (91)، 19.
ریچموند، ویرجیناپی و مک کروسکی، جیمزسی. (1388). رفتار غیرکلامی در روابط میان فردی؛ درسنامة ارتباطات غیرکلامی. (ترجمة فاطمه سادات موسوی و ژیلا عبداللّه پور). تهران: انتشارات دانژه.
زاهدبابلان، عادل. (13901391). میزان همخوانی روابط کلامی و غیرکلامی معلمان در جریان تدریس و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. روان شناسی مدرسه، 1(1)، 46 - 61.
سلیمی، اسماعیل علی. (1393). نگرش زبان آموزان به واژگان انگلیسی و درک آن ها با بهره گیری از ارتباط غیرکلامی. فصلنامة فناوری آموزش، 8(4)، 221 - 229.
قبادی، علیرضا و زارع مهرجردی، مسعود. (1394). ارتباطات غیرکلامی در شعر حافظ (نقش ارتباطات غیرکلامی در تفسیر و پذیرش حافظ از سوی مخاطبان). فصلنامة مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی، ش 8(1)، 119 - 154.
محمدی، مرتضی. (1399). تبیین رابطة مهارت های ارتباطی اساتید مرکز علمی کاربردی فاتب با کیفیت تدریس آنان از دیدگاه دانشجویان. مطالعات مدیریت بر آموزش انتظامی، 13(49)، 206 - 220.
نیک داراصل، محمدحسین و احمدیانی، محمدهادی. (1395). تحلیل و رمزگشایی ارتباطات غیرکلامی در بوستان سعدی. شعرپژوهی، 8(1)، 181-210.
Andersen, P. A. (2007). Nonverbal communication: Forms and functions(2nd ed.). Waveland Press.
Atkinson, A. P., Heberlein, A. S., & Adolphs, R. (2007). Spared ability to recognise fear from static and moving whole-body cues following bilateral amygdala damage. Neuropsychologia, 45(12), 2772-2782.
Bağcı, M. (2008). Öğretmenin Beden Dilinin Öğrenciler Tarafından Algılanması(Esenler İlçesi Örneği) (Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Başaran, M., Erdem, İ. (2009). Öğretmen Adaylarının Güzel Konuşma Becerisi İle İlgili Görüşleri Üzerine Bir Araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 743-754.
Baylor, A. L., & Kim, S. (2009). Designing nonverbal communication for pedagogical agents: When less is more. Computers in Human Behavior, 25(2), 450-457.
Çalışkan, N. (2003). Sınıf Öğretmenlerinin Sözel Olmayan İletişim Davranışlarının Değerlendirilmesi (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum
Dobrescu, T., & Lupu, G. S. (2015). The Role of Nonverbal Communication in the Teacher-pupil relationship. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 180(5), 543-8.
Ekman, P., & Oster, H. (1979). Facial expressions of emotion. Annual review of psychology, 30(1), 527-554.
Emery, E. (1973). Introduction to mass communications.‏
Emiroğlu, S. (2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarinin Dinleme Sorunlarina İlişkin Görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 269-307.
Freire, N. (2015). Body, Education and Children's Literature: An Experience with a Group of 6th Grade Students of English as a Foreign Language. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 1146-1150.
Gulec, S., & Temel, H. (2015). Body Language Using Skills of Teacher Candidates from Departments of Mathematics Education and Social Studies Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 186, 161 - 168.
Hammersley, M. (2018). The dilemma of qualitative method: Herbert Blumer and the Chicago tradition. Routledge.‏
Hao, J., & Hood, S. (2019). Valuing science: The role of language and body language in a health science lecture. Journal of Pragmatics, 139, 200-215.
Köprülü, Ö. (2014). Using Body Language to Make and Maintain a Solid First Impression and to Decode Students’ Behaviours. Sakarya University Journal of Education, 4(2), 6-18.
Kusanagi, Y. (2003). How teacher gesture is accommodated in different level foreign language classes: A case study of teacher gesture. Kotoba to Ningen: Journal of Yokohama Linguistics Circle, 4, 81-95.
Loi, F., Vaidya, J. G., & Paradiso, S. (2013). Recognition of emotion from body language among patients with unipolar depression. Psychiatry research, 209(1), 40-49.
Metallinou, A., Yang, Z., Lee, C. C., Busso, C., Carnicke, S., & Narayanan, S. (2016). The USC CreativeIT database of multimodal dyadic interactions: from speech and full body motion capture to continuous emotional annotations. Language resources and evaluation, 50(3), 497-521.
Milovanović, R. (2015). Effectiveness of prospective lower primary and kindergarten teachers in the interpretation of facial expressions. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 203, 42-49.
Patterson, M. (2017). Nonverbal Communication. In J. Stein (Ed), Reference Module in Neuroscience and Biobehavioral Psychology(pp. 1-10). Elsevier
Pease, A. (2003). Body Language(Bedenin Dili). (Çev. Özben Yeşim). Rota Yayınları.
Pehlivan, K. (2005). Öğretmen Adaylarının ĠletiĢim Becerisi Algıları Üzerine Bir ÇalıĢma.İlköğretim Online, 4(2), 17-23.
Ritchhart, R., Palmer, P., Church, M., & Tishman, S. (2006). Thinking routines: Establishing patterns of thinking in the classroom. https://aisa.or.ke/resources/thinking-routines-establishing-patterns-of-thinking-in-the-classroom/
Ryan, O, K., & Schrank, L. (2008). Body Language: Beyond Words. https://usbe.instructure.com/files/12730/download?download_frd=1
Schindler, K., Van Gool, L., & De Gelder, B. (2008). Recognizing emotions expressed by body pose: A biologically inspired neural model. Neural networks, 21(9), 1238-1246.
Tai, Y. (2014). The application of body language in English teaching. Journal of Language Teaching and Research, 5(5), 1205-1209.
Tok, M., & Temel, H. (2014). Body Language Scale: Validity and Reliablity Study. Journal of Theory and Practice in Education, 10(1), 103-122.
Zekia, P. C. (2009). The importance of nonverbal communication in classroom management. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(2009), 1443-1449.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 29 آبان 1399
  • تاریخ پذیرش: 03 بهمن 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار