شناسایی عوامل ایجادکنندۀ ترومای سازمانی در معلمان مدارس ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان

3 استاد گروه علوم تربیتی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل ایجادکنندۀ ترومای سازمانی در معلمان مدارس ابتدایی به شیوۀ کیفی و با استفاده از رویکرد اکتشافی انجام شده است. بدین منظور با 20 نفر از صاحب‌نظران مصاحبه شد. سپس اطلاعات گردآوری‌شده با استفاده از روش تحلیل محتوا تجزیه‌وتحلیل شدند. بر اساس یافته‌های پژوهش، تبعیض و بی‌عدالتی، سوءاستفادۀ مالی، سطح پایین معیشت و رفاه، دشواری مسئولیت محوله، بیماری و مرگ، حرفه‌ای‌نبودن، شرایط سخت ارتقا و رشد حرفه‌ای، افت کیفیت و مسائل و مشکلات شخصی (عوامل فردی)؛ سیاست‌زدگی آموزش‌وپرورش، بودجه و اعتبارات ناکافی، ضعف مدیریت، جذب نیروی انسانی ناکارآمد، بوروکراسی و کاغذبازی، نبود حمایت سازمانی، تمرکزگرایی، ارزیابی عملکرد نامناسب و نظام پاداش و پرداخت نامناسب (عوامل سازمانی)؛ شرایط نامساعد محیط کار، بی‌توجهی به امر تعلیم‌و تربیت، نارضایتی و اعتراض ذی‌نفعان، جایگاه اجتماعی اقتصادی نامناسب معلم در جامعه، نزول شأن آموزش‌وپرورش، مسائل و مشکلات خانوادگی دانش‌آموزان، انتظارات غیرواقع‌بینانه از معلم، عملکرد ضعیف رسانه‌ها در ارتباط با آموزش‌وپرورش (عوامل محیطی)؛ محدودیت دسترسی به ملزومات فناورانه، هزینه‌بربودن فناوری، ناتوانی در استفاده از فناوری‌های آموزشی، نبود پشتیبانی و بهره‌برداری مناسب از فناوری‌های موجود، مخاطره‌آمیزبودن فناوری و رشد و تغییرات سریع فناورانه در حوزۀ آموزش (عوامل فناورانه) از عوامل ایجادکنندۀ ترومای سازمانی در معلمان مدارس ابتدایی‌اند. سیاست‌گذاران و مدیران آموزش‌وپرورش می‌توانند با استفاده از نتایج به‌دست‌آمده تمهیداتی درزمینۀ مدیریت پدیدۀ تروما در حیطه‌های شناسایی‌شده بیندیشند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the Factors behind organizational trauma among primary school teachers

نویسندگان [English]

  • Khāled Ghafouri 1
  • Rezā Hoveydā 2
  • Saeed Rajā'eepour 2
  • Seyed Ali Siādat 3
1 PhD Candidate in Educational management, University of Isfahān, Isfahān, Iran
2 (PhD), University of Isfahān, Isfahān, Iran
3 (PhD), University of Isfahān, Isfahān, Iran
چکیده [English]

The current qualitative study aimed at identifying factors behind organizational trauma among the primary school teachers using an exploratory approach. To do so, 20 experts were interviewed and then the data were analyzed using content analysis method. Findings showed that discrimination and inequity, financial abuse, low level of welfare and livelihood, difficulty of assigned responsibility, disease and death, not being professional, tough conditions for occupational promotion, loss of quality, and personal problems (individual factors), politicization of education, insufficient budget and credit, weakness of management, recruitment of inefficient personnel, bureaucracy, lack of organizational support, centralism, poor performance evaluation and reward system, and inappropriate payment (organizational factors), unfavorable condition of workplace, neglecting the education, beneficiaries’ dissatisfaction and protest, teachers’ inappropriate socioeconomic position in society, the decline of education, students’ family problems, having unrealistic expectations of teachers, poor performance of media on the education (environmental factors), limited access to the technological requirements, the cost of technology, inability to utilize educational technologies, lack of appropriate support and utilization of available technologies, riskiness of technology and rapid technological growth and changes in education (technological factors) were recognized as the factors behind the organizational trauma among the primary school teachers. Using the results of this study, the educational policy makers and managers could think how to manage the phenomenon of trauma in the identified domains.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trauma
  • Organizational Trauma
  • Primary Schools
  • Teachers
  • Content Analysis
استادرحیمی، مریم.، آراسته، حمیدرضا و عبدالهی، بیژن. (1399). بررسی رابطۀ معلم‌ارشدی با خودکارآمدی معلمان تازه‌کار. نوآوری‌های آموزشی، 19(۴)، 111-۱۳۶.
اسماعیلی، الهام.، سامری، مریم و حسنی، محمد. (1399). رابطۀ مؤلفه‌های خودکارآمدی و اعتماد سازمانی با توسعۀ حرفه‌ای معلمان مدارس دورۀ ابتدایی: نقش میانجی ادراک رهبری. مدیریت مدرسه، 8(1)، ۴۱۶-۴۴۶.
اکبری، تقی و راحلی نمین، مهسا. (1399). تحلیل ساختاری رابطه فرهنگ سازمانی با اشتیاق شغلی با میانجیگری اخلاق حرفه‌ای. رهبری آموزشی کاربردی، 1(3)، ۱-۱۶.
امانی، ملاحت. (1397). ارتباط رضایت شغلی و کیفیت تدریس معلمان با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه. رویش روان‌شناسی، 7(12)، 2۴1-۲۵۴.
حمیدی، فریده و سعادتی، ربابه. (139۴). تأثیر کارکردهای رهبری مدیران بر توانمندسازی معلمان. نوآوری‌های آموزشی، 1۴(2)، ۴۷-۶۰.
رستمی، مهدی.، خوش‌کنش، ابوالقاسم.، آقازیارتی، علی و ملک‌شیخی، سمیه. (139۶). بررسی رابطۀ سبک رهبری با فرهنگ سازمانی و نقش آن در خودکارآمدی و اشتیاق کاری کارکنان دانشگاه شهید بهشتی. مشاورۀ شغلی و سازمانی، 9(30)، 9-۲۸.
رضایی، حبیب‌الله و حقانی، فریبا. (139۴). فنون مدیریت کلاس: راهنمایی برای اداره کردن کلاس درس. آموزش در علوم پزشکی، 1۵(27)، 192-۲۰۴.
زاهد بابلان، عادل.، معینی‌کیا، مهدی.، رضایی‌شریف، علی و کولایی، قدرت‌اله. (1398). مدل‌سازی نقش رهبری‌ آموزشی مدیران ازطریق فرهنگ مدرسه در اشتیاق شغلی معلمان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 10(39)،  1-۲۴.
شیربگی، ناصر.، عزیزی، نعمت اله،. زبردست، محمد امجد و نصرتی سرایدشتی، رقیه. (1391). رابطه‌ی خودکارآمدی با اثربخشی رهبری در بین مدیران دبیرستان‌های استان گیلان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3(12)، 37-۵۰.
صمدی میارکلایی، حسین.، صمدی میارکلایی، حمزه و آقاجانی، حسنعلی. (139۵). تبیین نقش سبک رهبری تحول‌آفرین در فرهنگ سازمانی. مدیریت فرهنگ سازمانی، 2(14)، ۴۹۹-۵۱۹.
طاهری، مجتبی و هویدا، رضا. (1398). رهبری تأملی در مدارس و نقش آن در بهبود باورهای خودکارآمدی معلمان. مدیریت مدرسه، 7(2)، 1-۱۹.
عظیم‌پور، احسان،. مصرآبادی، جواد و یارمحمدزاده، پیمان. (139۴). طراحی و اعتباربخشی مقیاس راهبردهای آموزشی معلمان. آموزش و ارزشیابی (علوم تربیتی)، 8(31)،۶۳-۷۵. 
علی‌بخشی، محسن.، برکت، غلام‌حسین و گراوند، رقیه. (139۵). بررسی ارتباط ساختار سازمانی با کارآمدی مدیران مدارس شهر صیدون در سال تحصیلی ۹۴-۹۵ [مقالة ارائه‌شده]. دومین کنفرانس ملی علوم مدیریت نوین و برنامه‌ریزی فرهنگی اجتماعی، قم.
قاسمی، علی.، کدیور، پروین.، کرامتی، هادی و عرب‌زاده، مهدی. (1397). بررسی روایی و پایایی پرسش‌نامۀ خودکارآمدی معلم. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، ۶(2)، 81-۹۴.
کریمیان، ندا.، عزتی، میترا و دیالمه، نیکو. (139۵). شناسایی عوامل اعتمادسازی در سازمان با تأکید بر آموزه‌های اسلامی. مدیریت اسلامی، 2۴(2)، 191- 21۶.
کولایی، قدرت‌اله.، زاهد بابلان، عادل.، معینی‌کیا، مهدی و رضایی‌شریف، علی. (139۶). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه فرهنگ مدرسه. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، ۶(1)، ۶۳-88.
نویدادهم، مهدی و شفیع‌زاده، حمید. (1399). بررسی رابطه رهبری تحولی با عملکرد شغلی معلمان دوره دوم متوسطه شهر تهران. نوآوری‌های آموزشی، 2(19)، 3۵-۵۶.
ویسه، صیدمهدی.، عباس‌پور، حیدر و کوچی، صدیقه. (1397). تأثیر رهبری اصیل بر خودکارآمدی کارکنان با تأکید بر نقش فرهنگ سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه ایلام). فرهنگ ایلام، 19(۶۰-۶۱)، 1۰۲-1۲۹.
یاسینی، علی.، عباسیان، عبدالحسین و یاسینی، طاهره. (1392). نقش سبک رهبری توزیعی مدیران بر عملکرد شغلی معلمان مدارس متوسطه شهر مهران: ارائه یک مدل. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، ۴(13)، ۳۳-۵۰.
Aga, D. A., Noorderhaven, N., & Vallejo, B. (2016). Transformational leadership and project success: The mediating role of team-building. International Journal of Project Management, 34(5), 806-818.
Bartram, T., & Casimir, G. (2007). The relationship between leadership and follower in-role performance and satisfaction with the leaders: The mediating effects of empowerment and trust in the leader. Leadership & Organization Development Journal, 1(28), 4–19.
Bass, B. M., & Avolio, B. J. (2000). MLQ multifactor leadership questionnaire. Mind Garden.‏
Damanik, E., & Aldridge, J. (2017). Transformational Leadership and its Impact on School Climate and Teachers’ Self-Efficacy in Indonesian High Schools. Journal of School Leadership, 27(2), 269–296.
Dumay, X., & Galand, B. (2012). The multilevel impact of transformational leadership on teacher commitment: cognitive and motivational pathways. British Educational Research Journal, 38(5), 703–729.
Gruenert, S. (2005). Correlations of collaborative school cultures with student achievement. Nassp Bulletin, 89(645), 43-55.
Hargreaves, A., & Fullan, M. (2015). Professional capital: Transformng teaching in evey school. Teachers College press.
Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2005). Educational leadership and reform. IAP.
Klassen, R. M. & Durksen, T. L. (2014). Weekly self-efficacy and work stress during the teaching practicum: A mixed methods study. Learning and Instruction, 33(6), 158–169.
Liu, Y., Bellibas, M. S., & Gumus, S. (2021). The Effect of Instructional Leadership and Distributed Leadership on Teacher Self-efficacy and Job Satisfaction: Mediating Roles of Supportive School Culture and Teacher Collaboration. Educational Management Administration & Leadership, 49(3), 430–453.
Nie, D. (2016). Culture matters: the leader-follower relationship in the Chinese organizational context. University of Jyväskylä.
Peterson, K. D., & Deal, T. E. (2009). The shaping school culture fieldbook. The Jossey-Bass Education Series.
Thomson, N. B., Rawson, J. V., Slade, C. P., & Bledsoe, M. (2016). Transformation and Transformational Leadership: A Review of the Current and Relevant Literature for Academic Radiologists. Academic radiology, 23(5), 592–599.
Tschannen-Moran, M., & Woolfolk, A. (2001). Teacher efficacy: capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
Valentine, J. (2006). A collaborative culture for school improvement: Significance, definition, and measurement. Middle Level Leadership Center University of Missouri.