بهبود چندفرهنگی سازی برنامه های درسی نظام آموزشی ایران با نظر به آرای تربیتی فوکو و ژیرو

نویسندگان

1 دانشیار برنامة درسی دانشگاه شاهد تهران

2 دانشجوی دکترای فلسفة تعلیم‌وتربیت دانشگاه پیام نور تهران

3 دانشجوی دکترای فلسفة تعلیم‌وتریت دانشگاه شاهد تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بهبودبخشیدن به برنامه های درسی چندفرهنگی نظام آموزشی ایران بر اساس آرای تربیتی میشل فوکو و هنری ژیرو با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی و استنتاجی بود. یافته های پژوهش نشان داد که: برنامة درسی چندفرهنگی بایستی بر بنیاد مفاهیمی چون عدالت اجتماعی، برابری آموزشی و تسهیل تجارب آموزشی مبتنی باشد در بین فیلسوفان تربیتی جهانی و شاخص در برنامة درسی چندفرهنگی، میشل فوکو و هنری ژیرو نکات قابل ملاحظه ای را در این زمینه ارائه کرده اند. فوکو تعلیم وتربیت را بیشتر امری شخصی، ویژه و محلی- موقعیتی می داند، از این رو می گوید: در زمینة تعلیم وتربیت، لحن ترجمان برنامه های درسی و لحن معلم باید متضمن چندآوایی باشد. تعلیم وتربیت مد نظر ژیرو نیز نوعی تعلیم وتربیت چندفرهنگی است که اقلیت های قومی و نژادی را مورد حمایت قرار می دهد. ژیرو معتقد است برنامة درسی باید عرصة ظهور صداهای گوناگون فرهنگی، نژادی و جنسیتی باشد و نباید هیچ گروهی به حاشیه رانده شود. به نظر ما، با عنایت به آرای تربیتی این دو فیلسوف  می توان از رویکردهای مساعدتی و تکمیلی جهت بهبود چندفرهنگی سازی برنامة درسی نظام آموزشی ایران استفاده کرد و راهکارهایی از جمله تعلیم وتربیت مرزی، تربیت انتقادی در نظام آموزشی، نوآوری در محتوای آموزشی، تقویت تفکر انتقادی دانش آموزان، روش های کیفی یاددهی- یادگیری و متنوع سازی فعالیت های مدارس را مورد توجه قرار داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Improving the multicultural curriculum of Iranian educational system based on Michel Foucault and Henry Giroux s views

نویسندگان [English]

  • Mahdi Sobhāni Nejād 1
  • Najmeh Ahmadābādi Ārāni 2
  • Ali Abdolāhyār 3
1 (PhD), Shāhed University, Tehran, Iran
2 PhD candidate in Philosophy of Education at Payāme Noor University, Tehran, Iran
3 PhD candidate in Philosophy of Education, Shāhed University, Tehran, Iran (corresponding author)
چکیده [English]

This paper was an attempt to improve the multicultural curriculum of Iranian educational system based on Michel Foucault and Henry Girouxs views, using conceptual analysis and deductive approach to research. Findings showed that multicultural curriculum is based on the concepts such as social justice, equality training and facilitating the educational experiences. Among the great thinkers of multicultural education, Michel Foucault and Henry Giroux have presented significant issues in the multicultural curriculum. Foucault considers education as more personal, specific and local, so that in the field of education, the tone of the curriculum and teacher should be polyphonic. Besides, Giroux considers education as being multicultural, supporting racial and ethnic minorities. Giroux believes that the curriculum should be the domain of emerging different sounds of culture, race and gender and no group should be marginalized. With regard to the educational ideas of Foucault and Giroux in the field of multicultural curriculum, we can use the assistant and complementary approaches such as, border education, critical education in education system, innovation in educational content, enhancing the critical thinking of students, qualitative research methods in teaching-learning process, and developing various school activities in order to improve the multicultural curriculum in Iranian educational system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • multicultural curriculum
  • Educational System of Iran
  • Michel Foucault
  • Henry Giroux

مراجع

الطایی، علی. (1378). بحران هویت قومی در ایران. تهران: نشر شادگان.
امینی، محمد. (1391). تبیین برنامة درسی چندفرهنگی و چگونگی اجرای آن در نظام برنامهریزی درسی ایران. فصلنامة مطالعات برنامة درسی، 7(26)، 11-32.
ایمانی، محسن و شاوردی، شهرزاد.(1386).تحقق و بالندگی هویت در پرتو تربیت .ماهنامه پیوند، 29(4)، 23-28.
باقری، خسرو. (1375). تعلیموتربیت در منظر پستمدرنیسم. مجلة روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، 1(4)، 63-83.
باقری، خسرو؛ سجادیه، نرگس و توسلی، طیبه.(1389). رویکردها و روشهای پژوهش در فلسفه تعلیموتربیت. تهران: نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
دهباشی، مهدی؛ جعفری، سید ابراهیم و محمودی، محمدتقی. (1386). تعلیموتربیت پسامدرن از دیدگاه جیرو. مجلة دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 21(16)، 11-8.
زیباکلام، فاطمه و محمدی، حمداله. (1393 الف). اندیشههای تربیتی هنری ژیرو نقد و بررسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
زیباکلام، فاطمه و محمدی، حمداله. (1393 ب). بررسی تطبیقی تفکر انتقادی از منظر رابرت انیس و هنری ژیرو با نظر به کاربرد آن برای اصلاح نظام تربیتمعلم. فصلنامة پژوهشهای کاربردی روانشناختی، 5(3)، 19-38.
سجادیه، نرگس؛ باقری، خسرو؛ ایروانی، شهین و ضمیران، محمد. (1389). پژوهش تبارشناختی و الهام بخشی آن برای قلمروهای پژوهشی در مطالعات برنامة درسی. مجلة مطالعات برنامة درسی، 4(16)، 68-95.
شکاری، عباس؛ احمدآبادی آرانی، نجمه و فتاحی، ندا. (1393). تعلیموتربیت مرزی با تأکید بر دلالتهای تربیتی ژیرو در تحولات تربیتی. پژوهشنامة مبانی تعلیموتربیت، 4(1)، 131-150.
صادقی، علیرضا. (1389). بررسی سند برنامة درسی جمهوری اسلامی ایران بر اساس رویکرد آموزش چندفرهنگی. فصلنامه علمی و پژوهشی انجمن مطالعات برنامة درسی ایران، 5(18)، 190-215.
صادقی، علیرضا. (1391) .ویژگیها و ضرورتهای تدوین برنامة درسی چندفرهنگی در ایران. دو فصلنامة راهبرد فرهنگ، 5(17)، 93-122.
فراهانی، علیرضا؛ نصر، احمدرضا و شریف، مصطفی. (1389). ارزشیابی شیوههای آموزش و تربیتمعلمان ابتدایی در نظام آموزش عالی کشور. فصلنامة فناوری آموزش، 5(1)، 61-76.
فرمهینی فراهانی، محسن. (1383). پستمدرنیسم و تعلیموتربیت. تهران: آییژ.
کهنه پوشی، سید مصلح و کهنه پوشی، سید حامد. (1388). تحلیل محتوای مفهوم هویت کتابهای درسی جامعهشناسی 1 و 2 (رشته ادبیات و علوم انسانی دوره متوسطه). فصلنامة مطالعات برنامة درسی، 4(13)، 125-140.
عراقیه، علیرضا؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ فروغی ابری، احمدعلی و فاضلی، نعمتالله. (1388). تلفیق راهبردی مناسب برای تدوین برنامة درسی چندفرهنگی. فصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، 2(1)، 149-165.
غریبی، جلال؛ گلستانی، سید هاشم و جعفری، سید ابراهیم. (1394). مبانی معرفتشناسی تعلیموتربیت چندفرهنگی. پژوهش در برنامهریزی درسی، 12(47)، 11-5.
کهون، لارنس. (1385). از مدرنیسم تا پستمدرنیسم، ( ترجمه عبدالکریم رشیدیان، چاپ پنجم). تهران: نشر نی. (اثر اصلی در سال 1954 چاپ شده است).
لطفآبادی، حسین. (1385). آموزش شهروندی ملی و جهانی همراه با تحکیم هویت و نظام ارزشی دانشآموزان. فصلنامة علمی و پژوهشی نوآوریهای آموزشی، 5(17)، 11-44.
مرجانی، بهناز. (1385). نگرش انتقادی در آموزشوپرورش. مجلة اندیشههای نوین تربیتی دانشگاه الزهرا، 2(1)، 71-90.
مکرونی، کلاله و بلندهمتان، کیوان. (1393). آموزش چندفرهنگی در کتابهای درسی دورة ابتدایی. مجلة علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، 20(99)، 73-92.
مهرمحمدی، محمود؛ نیک نام، زهرا و سجادیه، نرگس. (1387). اشکال بازنمایی و شناخت در برنامة درسی: بازکاوی نظریه کثرتگرایی شناختی. فصلنامة تعلیموتربیت، 24(3)، 95-29.
مهرمحمدی، محمود. (1388). سیستم آموزشی کشور فاقد برنامه مدون و راهبردی است. روزنامة کلمة سبز، 2(20)، 14.
وفایی، رضا و سبحانینژاد، مهدی. (1394). مؤلفههای آموزش چندفرهنگی و تحلیل آن در محتوای کتب درسی. دو فصلنامة نظریه و عمل در برنامة درسی، 3(5)، 111-128.
Apple, M. (2000). Official Knowledge. London: Routledge.
Aronowitz, S. & Giroux, H. (1991). Postmodern Education. University Of Minnesota Press.
Farmahini Farahani, M. & Ahmadabadi Arani, N. (2014). Border Education with emphasizing on Giroux's Educative implications. 5th World Conference on Educational Sciences WCES 2013 Procedia Social and Behavioral Sciences, 116 (2014), 1423 – 1427.
Foucault, M. (1970). The archeology of Knowledge. London: Tavistock Publication.
Foucault, M. (1979). Discipline And Punishment: The Birth of The prison. New York: Vintage Books.
Giroux, H. (1980). Critical Theory and Rationality in Citizenship Education. Curriculum Inquiry, 10(4), 324366.
Giroux, H. A. (1988). Schooling and the Struggle for public Life. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Giroux, H. (1996). From Modernism to Postmodernism. Blackwell Publishing.
Giroux, H. (1988). Schooling and the Struggle for public Life. University of Minnesota Press.
Giroux, H. (2003). Public pedagogy and politics Resistance: Notes on critical Theory and Educational Struggle. Educational Philosophy and Theory, 35(1), 516.
Usher, R. & Edwards, R. (1994). Postmodernism and education. London: Rutledge.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار