بررسی و مقایسة عاملیت انسانی و مؤلفه‌های آن در میان دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه دولتی

فتحی, محمدرضا; کیامنش, علیرضا; جمهری, فرهاد

بررسی و مقایسة عاملیت انسانی و مؤلفه‌های آن در میان دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه دولتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه فرهنگیان

² استاد گروه مشاوره دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی (تربیت‌معلم)

³ استادیار گروه روان‌شناسی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

امروزه فرایند رشد افراد سنین 25-18 سال، به دلیل کاهش حمایت نهادی، پروژه‌ای فردی شده و نیازمند عاملیت انسانی است. عاملیت برای دانشجویان تربیت‌معلم، به دلیل پیچیدگی‌های معلمی، بیش از سایر دانشجویان اهمیت دارد. هدف این پژوهش، بررسی و مقایسه میزان عاملیت و مؤلفه‌های آن در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه دولتی بود. این پژوهش با روش زمینه‌یابی مقطعی روی نمونه‌ای شامل 700 دانشجوی کارشناسی اجرا شد. برای گردآوری داده‌ها از «مقیاس چندوجهی شخصیت عاملیتی کوته» (1997) استفاده شد. تحلیل واریانس، الگوی پیچیده‌ای از یافته‌ها در مورد میزان عاملیت دانشجویان به دست داد که در آن، سطح عاملیت تابعی از تعامل بین نوع دانشگاه، جنسیت و سن بود. بین متغیرهای نوع دانشگاه و سن در تعیین میزان مؤلفه‌های منبع کنترل درونی و خودکارامدی تعامل مشاهده شد. سطح عاملیت دانشجو- معلمانِ هر دو جنس در بدو ورود به دانشگاه در سطح بالا، و در پسران بالاتر از دختران بود، اما در ادامه، عاملیت دانشجو- معلمانِ هر دو جنس کاهش یافته و به هم نزدیک شد. این وضعیت در دانشگاه دولتی برعکس بود. سطح منبع کنترل درونی و خودکارامدی دانشجو- معلمان در ابتدای ورود به دانشگاه بالاتر از دانشجویان دولتی بود، اما در ادامه، سطح هر دو مؤلفه در دانشجو- معلمان کاهش، و در دانشجویان دولتی افزایش یافت. از مقایسة روند تغییرات سطح عاملیت و مؤلفه‌های آن در دانشجویان برحسب متغیرهای جمعیت شناختی نتیجه گرفته شد که حضور در دانشگاه تأثیر قابل‌توجهی بر سطح عاملیت و مؤلفه‌های آن نداشته و سطح عاملیت و برخی از مؤلفه‌های آن در دانشگاه فرهنگیان محدود می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of human agency and its components among Farhangiān and State University students

نویسندگان [English]

Mohammad Rezā Fathi ¹
Alirezā Kiāmanesh ²
Farhād Jomehri ³

¹ (PhD), Farhangian University

² (PhD), Khārazmi University

³ (PhD), Allāmeh Tabātābaei University

چکیده [English]

Nowadays, the process of development of people aged 18 to 25, especially among University students, has become an individual project due to the reduced institutional support, and requires a human agency. On the other hand, the development of human agency among the teacher training students is of most importance, compared to other students, due to the complexity of the teaching job. The purpose of this study was to investigate and compare the level of agency and its components among the students of Farhangiān University (FU) and the State University (SU). This study was conducted with a cross-sectional survey method on a sample of 700 undergraduate students. To collect data, Multi-Measure Agentic Personality Scale of Cote (1997) was used.Univariate analysis of variance yielded a complex pattern of findings about the degree of students’ agency, in which the level of agency was a function of the interaction between the type of University, gender, and age. Multivariate analysis of variance showed that there is interaction between the type of University and the age of students in determining the components of internal locus of control and self-efficacy. Findings showed that, at the entrance to the FU, the level of agency of both genders was high and in males was higher than females, however, in the long run, the level of agency in both gender is reduced and get closer together, and this was the opposite in the SU. Findings also showed that the components of the internal locus of control and self-efficacy of teacher training students at the beginning of entering the FU were more than SU students, but over time, the level of both components decreased in the FU, and increased in SU. From the comparison of the trend of changes in the level of agency and its components in students based on demographic variables, it was concluded that the presence in the University does not have a considerable impact on the level of agency and its components; and FU limits the agency and some of its components among the students.

کلیدواژه‌ها [English]

Human Agency
Self-Esteem
Purpose in Life
Internal Locus of Control
Self-Efficacy

مراجع

احمدی، آمنه. (1394). راهنمای عملی برنامه کارورزی دانشگاه فرهنگیان با رویکرد معلم فکور (جلد 1). تهران: انتشارات دانشگاه فرهنگیان.

السون، متیو. اچ و هرگنهان، بی. آر. (1389). مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری (ترجمة علی‌اکبر سیف). تهران: دوران. (اثر اصلی در سال 2009 چاپ شده است).

برک، لورا. (1390). روان‌شناسی رشد: از نوجوانی تا پایان زندگی (ترجمة یحیی سیدمحمدی). تهران: ارسباران. (اثر اصلی در سال 2007 چاپ شده است).

برک، لورا. (1391). روان‌شناسی رشد: از لقاح تا کودکی (ترجمة یحیی سیدمحمدی). تهران: ارسباران. (اثر اصلی در سال 2007 چاپ شده است).

جمالی، مکیه؛ نوروزی، آزیتا؛ و طهماسبی، رحیم. (1392). عوامل مؤثر بر خودکارامدی تحصیلی و ارتباط آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر سال 92-1391. مجلة ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(8)، 641-629.

دانشگاه فرهنگیان، معرفی دانشگاه. (1396). قابل بازیابی از http://te.cfu.ac.ir/fa/124

روحی، قنبر؛ آسایش، حمید؛ بطحایی، احمد؛ شعوری، علیرضا؛ بادله، محمدتقی؛ و رحمانی، حسین. (1392). ارتباط خودکارامدی و انگیزه تحصیلی در بین گروهی از دانشجویان. آموزش و توسعة پزشکی، 8(1)، 51-45.

سلیمان‌نژاد، اکبر، و شهرآرای، مهرناز. (1380). ارتباط مکان کنترل و خود تنظیمی با پیشرفت تحصیلی. روان‌شناسی و علوم تربیتی، 31(2)، 198-175.

سیف، علی‌اکبر. (1393). روان‌شناسی پرورشی نوین- روان‌شناسی یادگیری و آموزش. تهران: دوران.

شرفی، لیلا؛ تقی بیگی، معصومه؛ و علی بیگی، امیرحسین. (1394). تأثیر عزت‌نفس و ویژگی‌های فردی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان کشاورزی دانشگاه رازی. فصل‌نامة پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 1(32)، 122-113.

شریف زاده، فتاح. (1390). ضرورت بازشناسی نظام آموزش عالی و نقش آن در توسعه علمی و اجتماعی کشور. مجلة جامعه‌پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 2(1)، 112-79.

شکوهی، غلامحسین. (1385). اصول و مبانی آموزش‌وپرورش. تهران: آستان قدس رضوی.

کیانی، مسعود. (1390). عاملیت و ساختار در رشد انسان. حرف‌های تازه در روان‌شناسی تربیتی، وبلاگ تخصصی دانشجویان دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه تهران. قابل بازیابی از http://phdtehran.blogfa.com/post-3.aspx

گلاسر، ویلیام. (1390). تئوری انتخاب (ترجمة علی صاحبی). تهران: سایة سخن. (اثر اصلی در سال 1999 چاپ شده است).

محبی نورالدین‌وند، محمدحسین؛ شهنی ییلاق، منیجه؛ و شریفی، حسن پاشا. (1393). رابطة سرمایة روان‌شناختی (امید، خوش‌بینی، تاب‌آوری و خودکارامدی) با هدف‌های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 11(13)، 79-61.

وزارت آموزش‌وپرورش. (1389a). راهنمای مصاحبه عمومی و تخصصی استخدام (شماره، 22/26423/710-28/4/1389).

وزارت آموزش‌وپرورش. (1389b). سند تحول راهبردی نظام تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات وزارت آموزش‌وپرورش.

وزارت آموزش‌وپرورش. (1390a). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم‌وتربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات وزارت آموزش و پرورش.

وزارت آموزش‌وپرورش. (1390b). سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. تهران: انتشارات وزارت آموزش‌وپرورش.

Arnett, J. J. (1997). Young people's conceptions of the transition to adulthood. Youth & Society, 29(1), 3-23.

Arnett, J. J. (1998). Learning to stand alone: The contemporary American transition to adulthood in cultural and historical context. Human Development, 41, 295-315.

Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55, 469–480.

Arnett, J. J. (2001). Conceptions of the transition to adulthood: Perspectives from adolescence through midlife. Journal of adult development, 8(2), 133-143.

Arnett, J. J. (2003). Conceptions of the transition to adulthood among emerging adults in American ethnic groups. New directions for child and adolescent development, 2003(100), 63-76.

Arnett, J.J. (2004). Adolescence and emerging adulthood: A cultural approach (2nd edition). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.

Arnett, J. J. (2007a). Emerging Adulthood: What Is It, and What Is It Good for? Journal compilation. Society for Research in Child Development, 1(2), 68–73.

Arnett, J. J. (2007b). Socialization in emerging adulthood: From the family to the wider world, from socialization to self-socialization. In J. Grusec & P. Hastings (Eds.), Handbook of socialization (pp. 208-231). New York: Guilford.

Arnett, J. J. (2010). Oh, Grow Up! Generational Grumbling and the New Life Stage of Emerging Adulthood—Commentary on Trzesniewski & Donnellan. Perspectives on Psychological Science, 5(1), 89-92.

Arnett, J. J. (2013). The Evidence for Generation We and Against Generation Me. Emerging Adulthood, 1(1), 5-10.

Atak, H., & Taştan, T. (2012). Agency in the Emerging Adulthood Period: An Introductory Study in Turkey. European Journal of Social Sciences, 32(1), 97-107.

Awasthi, P., Chauhan, R., & Verma, S. (2015). Meaningfulness in Life Span Perspectives: An Overview. SMS Varnasi, 5(2), 98-113.

Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215.

Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2), 122-147.

Bandura, A. (2001). Social Cognitive Theory: An Agentic Perspective. Annual review of psychology, 52(1), 1-26.

Bandura, A. (2006). Toward a Psychology of Human Agency. Association for Psychological Science, 1(3), 164-180.

Branden, N. (1969). The Psychology of Self-Esteem a Revolutionary Approach to Self-Understanding That Launched a New Era in Modern Psychology. San Francsisco: Jossey-Bass Inc a Wiley Company.

Branden, N. (1992). The Power of Self-Esteem. Florida: Health Communications, Inc.

Cauce, A. M., & Gordon, E. W. (N.D). Toward the Measurement of Human Agency and the Disposition to Express It. Retrieved 2018 from www.gordoncommission.org/rsc/pdf/cauce_gordon_measurement_human_agency.pdf

Chraif, M., & Dumitru, D. (2015). Gender differences on Wellbeing and Quality of life at young students at psychology. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 180, 1579 – 1583.

Côté, J. E. (1997). An empirical test of the identity capital model. Journal of adolescence, 20(5), 577-597.

Côté, J. E. (2002). The role of identity capital in the transition to adulthood: The Individualization thesis examined. Journal of Youth Studies, 5(2), 117-13

Côté, J. E. & Levine, C. G. (2002). Identity formation, agency, and culture: A social psychological synthesis. Hillside, NJ: Lawrence Erlbaum.

Côté, J. E. & Schwartz, S. J. (2002). Comparing psychological and sociological approaches to identity: Identity status, identity capital, and the individualization process. Journal of Adolescence, 25(6), 571-586.

Côté E, C. (2009). Identity Formation and Self-Development in Adolescence. In R. M. Lerner, & L. Steninberg (Eds.), Handbook of adolescent psychology (3rd). Wiley Online Library. Retrieved from https://doi.org/10.1002/9780470479193.adlpsy001010

Côté, J. E., Mizokami, S., Roberts, S. E., & Nakama, R. (2016). An examination of the cross-cultural validity of the Identity Capital Model: American and Japanese students compared. Journal of Adolescence, 46, 76-85.

Dutra-Thomé, L. (2013). Emerging adulthood in southern Brazilians from differing socioeconomic status: social and subjective markers (Doctoral dissertation). Federal University of Rio Grande Do Sul.

Eccles, J. S. (2008). Agency and Structure in Human Development. Research in Human Development, 5(4), 231-243.

Elder, G., H. (1981). History and the life course. In D. Bertaux (Eds.), Biography and society (pp. 77-115). Beverly Hills. CA; Sage.

Elder, G. H. Jr. (1994). Time, Human Agency, and Social Change: Perspectives on the Life Course. Social Psychology Quarterly, 57(1), 4-15.

Elder, G. H. (1998). The life course as developmental theory. Child Development, 69, 1 – 12.

Fathi, M. R., Kiamanesh, A. R., & Jomehri, F. (2018). Emerging Adulthood and Its Characteristics in Iranian University Students. Iranian journal of educational Sociology, 1(7), 82-101.

Gurdal, S. (2015). Children and parents- attributions, attitudes, and agency (Doctoral Dissertation). Department of Psychology, University of Gothenburg, Sweden.

Halpert, H., & Hill, H. (2011). The Locus of Control Construct’s Various Means of Measurement: A researcher’s guide to some of the more commonly used Locus of Control scales. Beach Haven, NJ, USA: Will to power press. Retrieved from http//:www.teachinternalcontrol.com/uploads/LOC_Measures__1_.pdf

Hitlin, S., & Elder, G. H., Jr. (2007). Agency: An empirical model of an abstract concept. In R. MacMillan (Ed.), Advances in Life Course Research, Constructing Adulthood: Agency and Subjectivity in Adolescence and Adulthood (Vol. 11, pp. 36–67). New York, NY: Elsevier.

Jindal-Snape, D., & Miller, D. J. (2008). A challenge of living? Understanding the psycho-social processes of the child during primary-secondary transition through resilience and self-esteem theories. Educational Psychology Review, 20(3), 217-236.

Kashdan, T. B., & McKnight, P. E (2009). Origins of Purpose in Life: Refining our Understanding of a Life Well Lived. Psychological Topics, 18(2) 303-316.

Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30(3), 607-610.

Macmillan, R. (2007). Constructing Adulthood: Agency and Subjectivity in the transition to Adulthood. In R. Macmillan (Ed.), Advances in Life Course Research, Constructing Adulthood: Agency and Subjectivity in Adolescence and Adulthood (Vol. 11, pp. 3–29). New York, NY: Elsevier.

McKnight, P. E., & Kashdan, T. B. (2009). Purpose in Life as a System That Creates and Sustains Health and Well-Being: An Integrative, Testable Theory. Review of General Psychology (APA), 13(3), 242–251.

Negovan, V., & Bagana, E. (2011). A comparison of relationship between self-esteem and vulnerability to depression among high school and freshmen university students. Procedia - Social and Behavioral Sciences 30, 1324 – 1330.

Negru, O. (2012). The time of yourlife: Emerging adulthood characteristics in a sample of Romanian high-school and university students. Cognition, Brain, Behavior. An Interdisciplinary Journal, 16(3), 357-367.

Newman, P. R., & Newman, B. M. (2009). Self-socialization: a case study of a parachute child. Adolescence, 44(175), 523-537.

Rhea, J. R. (2013). An Exploration of the Relationship of Identity Formation, Agency, and Religiosity with Respect to the Acceptance and Use of Pornography in Christian Undergraduate Emerging Adults (Doctoral desertation). Biola University.

Schwartz, S.J., Cote, J.E., and Arnett, J.J. (2005). Identity and agency in emerging adulthood: Two developmental routes in the individualization process. Youth & Society, 37, 201-229.

Shanahan, M. J. (2000). Pathways to adulthood in changing societies: Variability and Mechanisms in Life Course Perspective. Annu. Rev. Sociol, 26, 667-92.

Woolfolk, A. E. (2004). Educational psychology (9th Ed.). Boston: Allyn and Bakon.

Zorotovich, J. R. (2014). Five dimensions of emerging adulthood: A comparison between students, nonstudents, and college graduates (Doctoral dissertation). University of Tennessee – Knoxville.