تحلیل محتوای کیفی جلوه‌های بصری کتاب درسی پایة هفتم «انگلیسی در مدرسه: دانه»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه پژوهشی آموزش علوم انسانی، پژوهشکدة برنامه‌ریزی درسی و نوآوری‌های آموزشی، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، تهران، ایران

2 رئیس گروه هنر، دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، تهران، ایران

3 استادیار دانشکدۀ هنر، دانشگاه علم و هنر یزد، ایران

چکیده

پژوهش حـاضر، دربـارة تحلیل محـتوای کـیفی جلوه‌های بصری در کتاب دانش‌آموز انگلیسی درمدرسه: دانه پایة هفتم است. این کتاب از بستة آموزشی «انگلیسی در مدرسه: دانه» است که یک بستة آموزشی برون‌سپاری‌شده در راستای موضوع چندتألیفی سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش است. رویکرد پژوهش کیفی است و از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. ابتدا براساس مبانی نظری زیباشناختی و مصوبه‌های سند برنامة درسی ملی و همچنین دو سیاهۀ یزدان‌مهر و شوقی (2014) و رحیمی‌نژاد (1393) مؤلفه‌های مدنظر استخراج شد و متخصصان موضوعی اعتبار و روایی مؤلفه‌ها را بررسی کردند. مؤلفه‌های پژوهش عبارت‌اند از: آرایش ظاهری، طراحی جلد، تایپوگرافی، جلوه‌های هنری، صفحه‌آرایی و عناصر فرهنگی. نمونة تحقیق شامل کلیة جلوه‌های بصری کتاب دانش‌آموز است و دوازده متخصص موضوعی با این پژوهش همکاری کردند. محتوای کتاب دانش‌آموز براساس مؤلفه‌های اعتباربخشی‌شده تحلیل شد. یافته‌ها نشان دادند مهم‌ترین نقاط ضعف این کتاب عبارت‌اند از: ضعف در زاویة دید و ترکیب‌بندی عکس‌ها، انتخاب نادرست برخی از روش‌های تصویرسازی ویژة بزرگ‌سالان. همچنین مهم‌ترین نقطه‌قوت کتاب صفحه‌آرایی نسبتاً مناسب است. بنابراین، لازم است دوباره تصویرها با توجه به ویژگی‌های دانش‌آموز پایة هفتم و با زاویة دید مناسب، ترکیب‌بندی ساده و همراه با نقطۀ تأکید عکاسی شوند و برای تصویرسازی‌ها از روشی پیروی شود که در عین سادگی خطوط، رنگ‌های تخت و بدون حجم‌پردازی داشته باشند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Qualitative content analysis of the visual effects of the Iranian 7th grade English textbook, "English @ School: Seed"

نویسندگان [English]

  • , Vida Rahiminezhād 1
  • Boshrā Golbakhsh, 2
  • Nasrolāh Taslimi, 3
1 (PhD), Research Institute for Education, Organization for Educational Research and Planning, Tehran, Iran
2 Head of Art Department in Bureau of Compiling TVE and Kār-Dānesh Textbooks, Organization for Educational Research and Planning (OERP), Tehran, Iran
3 (PhD), University of Science and Arts of Yazd, Yazd, Iran
چکیده [English]

This study was on the qualitative content analysis of the visual effects of Iranian seventh-grade textbook "English @ School: Seed". This book is part of the "English @ School: Seed" educational package, which has been outsourced in line with the multi-authored discussion of the fundamental reform document of education. It was a qualitative research with content analysis design. First, based on the aesthetic theoretical foundations, the approval of the national curriculum document, as well as the two checklists of Yazdānmehr and Shoghi (2014) and (Rahiminezhad, 2014), the intended components were extracted. The reliability and validity of these components were examined by experts at the universities. After their accreditation and validity review, the components of the research included "appearance design", "cover design", "typography", "artistic effects", "page layout" and "cultural elements". The research sample consisted of all the visual effects of the student textbook and 12 experts. The textbook content was analyzed based on the validated components. Findings indicated that the most significant shortages of this book include the weakness in the viewing angle and composition of the photos, and incorrect selection of some methods of illustrations, specific to adults. And the relatively appropriate page layout is the greatest strength of this book. Therefore, it is necessary that the photos to be taken again according to the characteristics of the 7th grade student with a suitable viewing angle, simple composition, and a point of emphasis, and all the images should be photographed using a method that has flat colors and no chiaroscuro processing, while keeping the lines simple.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Typography
  • Artistic Effects
  • Page Layout
  • Physical Layout
  • Cultural Elements

مراجع

  • افشار مهاجر، کامران. (1383). گرافیک مطبوعاتی. سمت.
  • ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا. (1390). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش، 3(2)، 44-15.
  • آذرگین، آروین. (1386). عکاسی دیجیتال. مؤسسة علمی فرهنگی نص.
  • بهروزی‌فر، نگار. (1391). صفحه‌آرایی و کمپین تبلیغاتی کتاب [پایان‌نامه ارشد، مرکز آموزش عالی‌ علمی‌کاربردی جهاد دانشگاهی، کرج]. بازیابی از www.tarhnegar.com
  • الینگر، ریچاردجی. (1395). ساختار رنگ و طراحی ( ترجمة فرهاد گشایش). انتشارات عفاف. (اثر اصلی در سال 1980 منتشر شده است)
  • جعفری، اسدالله.(1389). نامة باستان در بوتة داستان. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • حسینی‌راد، عبدالمجید. (1399). مبانی هنرهای تجسمی. شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی.
  • حسن‌مرادی، نرگس. (1388). تحلیل محتوای کتاب درسی. آییژ.
  • رحیمی‌نژاد، ویدا. (1393). آسیب‌شناسی محتوای کتاب زبان انگلیسی پایة سوم دورة راهنمایی تحصیلی و پایة اول دورة اول متوسطه (هفتم). پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
  • رسولی، مهستی و امیرآتشانی، زهرا. (1390). تحلیل محتوا با رویکرد کتب درسی. جامعه‌شناسان.
  • روحانی، علی و سعیدفر، آلا. (1392). ارزیابی عناصر بصری در کتاب‌های زبان انگلیسی دورة راهنمایی در ایران. فصلنامة ادبیات و علوم انسانی، 28(29)، 29-28.
  • شورای عالی آموزش و پرورش (1391). برنامة درسی ملی جمهوری اسلامی. ایران.https://mebtedaei.yazdedu.ir/documents/110271/0/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%20%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C%20%D9%85%D9%84%DB%8C%2B%20%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF.pdf?version=1.0&t=1467084820547
  • عابدی‌کرجی‌بان، زهره. (1392). مبانی و اصول طراحی و تألیف کتاب درسی. مؤسسة فرهنگی برهان.
  • محسن‌پور, محدثه. (1394). ارزیابی داده‌های کیفی. بیهق، 16(2)، 55-50.
  • محمدی، مهدی، شفیعی‌سروستانی، مریم، سلیمی، قاسم، ناصری‌جهرمی، رضا، میرغفاری، فاطمه و صیدی، ‌مریم. (1400). بایسته‌های عضو هیئت علمی اخلاق‌مدار در دانشگاه علوم پزشکی: مطالعة فراترکیب. فصلنامة مرکز مطالعات و توسعة آموزش علوم پزشکی، 12(4)،1073-1057.
  • Angeli, C., & Valanides, N. (2004). Examining the effects of text-only and text-and-visual instructional materials on the achievement of field-dependent and field-independent learners during problem-solving with modeling software. ETR & D, 52(4), 23-36.
  • Association of American Publishers. (2007). Size and weight policy. http://www.aapschool.org/VP_size.html.
  • Brand, Q. (1997). Art and art galleries: Resources for teachers. English Teaching Professional, 5, 5-34.
  • Carney, R. N. & Levin, J. R. (2002). Pictorial illustrations still improve students’ learning from text. Educational Psychology Review, 14, 5–26.
  • Dehghani, M. (2018), Content analysis of business and technology, Social studies, Persian and Quran sixth grade books based on WiLiam Romey technique, Research inCurriculum Planning, 14(55), 124-146.
  • Dimopoulos, K., Koulaidis, V., & Sklaveniti, S. (2003). Towards an analysis of visual images in school science textbooks and press articles about science and technology. Research in Science Education, 33, 189-216.
  • Elmiana, Dewi, Satria. (2019). Pedagogical Representation of Visual Images in EFL textbooks: a multimodal perspective. Pedagogy Culture and Society. DOI:10.1080/14681366.2019.1569550
  • Gasser M., Boeke J., Haffernan M., Tan R. (2005) The Influence of Font Type on Information Recall. North American Journal of Psychology, 7(2), 181–188.
  • Gerrard, E. E. (2008). Picturebooks as visual literacy: The influence of illustrations on second-graders' comprehension of narrative text. University of Maryland, College Park.
  • Hildegard, K. (1992). Handbook of type and lettering. Design Press.
  • Hill, D. A. (1990). Visual impact. Longman.
  • Hsieh, H. & Shanon, S. E. (2005). Three Approaches to Content Analysis. Qualitativr Health Research, 15(9), 1277–1288.
  • Isaee, H., Barjesteh, H., & Nasrollahi Mouziraji, A. (2023). Screening EFL Teachers’ Perception on ‘Prospect 1’: The Case of Internal and External Evaluation. International Journal of Research in English Education, 8(1), 71-91.
  • Jamet, E., Gavota, M., & Quaireau, C. (2008). Attention guiding in multimedia learning. Learning and Instruction, 18, 135-145.
  • Jirousek, C. (2007). Design and visual thinking. http:// char.txa.cornell.edu
  • Khandaghi Khameneh, A, & Hashamdar, M. (2021). Iranian EFL teachers’ perspective towards the high school English textbook, Vision3: An evaluation based on communicative approach. International Journal Research in English Education (IJREE), 6(3), 96-116.
  • Landoni, M., & Gibb, F. (2000). The role of visual rhetoric in the design and production of electronic books: the visual books. Emerald Electronic libraries, 18(3), 190-201.
  • Lund, O. (1999). Knowledge construction in typography: the case of legibility research and the legibility of sans serif typefaces [Doctoral dissertation, The University of Reading, UK]. https://www.reading.ac.uk/
  • McTigue, E. M., & Flowers, A. C. (2011). Science Visual Literacy: Learners’ Perceptions and Knowledge of diagrams. the Reading Teacher, 64(8), 578-589.
  • New mediatrix. (2008). Budgeting for book design. http://www.olena.ca/pub_designcosts.html.
  • Nourian, M., & Salem, S. (2015). The Relationship between the Text and the Image in the Second and the Sixth Grades of Elementary Science Textbooks in Iran. Research In Curriculum Planning, 12(46), 104-116.
  • Nunan, D. (1989). Toward a collaborative approach to curriculum development: A case study. Tesol Quarterly, 23(1), 9-25.
  • Porcaro, J. W. (2001). Newspaper cartoons. Modern English Teacher, 10(2), 29-33.
  • Pozzer-Ardenghi, L., & Roth, W. M. (2005). Making sense of Photographs. Science Education, 89(2), 219-241.
  • Rezaie, M. ; Belmane, P., & Ahmadi, G. (2018). Analyze the contents of social science books in the third and fourth grades of the elementary school according to the components of context-base approach. Research in Curriculum Planning, 15(58), 123-135.
  • Riemersma, T. (2008). Display typography. ITB CompuPhase. http://www.compuphase.com/scrnfont.htm
  • Roohani, A., & Sharifi, M. (2015). Evaluating Visual Elements in Two EFL Textbooks. Indonesian Journal of Applied Linguistics, 4(2), 68-77.
  • Samules, S. J.; Biesbrock, E & Terry, P. R. (2014), the effect of picture on children attitudes toward presented stories. The journal of educational research, 2(2), 234-246.
  • Sun, X. (2022). Design and Construction of University Book Layout Based on Text Image Preprocessing Algorithm in Education Metaverse Environment. Journal of Environmental, 2022, Article number 6219401. https://doi.org/10.1155/2023/9827208
  • Tinker M.A. (1963) Legibility of print. Iowa State University Press.
  • Vu, M. T., & Pham, T. T. T. (2023). Still in the shadow of Confucianism? Gender bias in contemporary English textbooks in Vietnam. Pedagogy. Culture & Society, 31(3), 477-497.
  • Wright, A., & Haleem, S. (1991). Visuals for the language classroom. Longman.
  • Yazdanmehr, E., & Shoghi, S. (2014). Design and Application of a “Textbook Visual Effects” Evaluation Checklist. Theory and Practice in Language Studies, 4(3), 473-480.
  • Zachrisson, B. (1965). Studies in the legibility of printed text [Doctoral dissertation, Stockholm University, Stockholm, Swiden]. https://www.semanticscholar.org/

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 09 مرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار