شناسایی ویژگی‌های نامطلوب در حرفۀ معلمی براساس واکاوی تجارب زیستۀ دوران دانش‌آموزی نومعلمان (مطالعه‌ای به‌ روش پدیدارشناختی)

رمضانی, فاطمه

doi:10.22034/jei.2023.387726.2591

شناسایی ویژگی‌های نامطلوب در حرفۀ معلمی براساس واکاوی تجارب زیستۀ دوران دانش‌آموزی نومعلمان (مطالعه‌ای به‌ روش پدیدارشناختی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فاطمه رمضانی

استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

10.22034/jei.2023.387726.2591

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ویژگی‌های نامطلوب در حرفۀ معلمی، براساس واکاوی تجربۀ زیستۀ نومعلمان از ویژگی‌‌ها و خصوصیات نامطلوب معلمانشان در دوران تحصیل، انجام شده است. روش پژوهش پدیدارشناختی است. جامعۀ آماری نیز معلمان تازه‌کار شهر خرم‌آبادند که از میان ایشان، براساس روش نمونه‌گیری هدفمند، 21 نفر برگزیده شده‌اند. همچنین برای گردآوری اطلاعات از ابزار مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته و برای تحلیل یافته‌ها از روش کلایزی استفاده شده است. پس از تحلیل و تنظیم نتایج، مؤلفه‌های مربوط به خصوصیات و ویژگی‌های نامطلوب معلمان در قالب 3 مضمون اصلی و 42 مضمون فرعی به دست داده شده است، که مضامین اصلی عبارت‌اند از: ضعف‌های شخصیتی و اخلاقی، ضعف‌های آموزشی و مهارتی، بی‌توجهی به آداب تربیتی.
پیشنهاد می‌شود در گزینش و ارزشیابی و دوره‌های ضمن خدمت، ویژگی‌‌هایی که در این پژوهش حاصل و تجمیع شده پیشِ ‌روی مسئولان باشد تا از یک‌سو از حضور افرادی که دچار ضعف‌های شخصیتی و اخلاقی هستند در کسوت معلمی پیشگیری کنند و از سوی دیگر ضمن نظارت بر رفتار و عملکرد شاغلان و معلمان حاضر، ایشان را به خودسازی و اصلاح خویش برانگیزانند و در همه‌ حال، رشد مهارتی و توجه به آداب تربیتی را از ایشان مطالبه کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification of undesirable characteristics in the teaching profession based on analyzing the lived experiences of novice teachers from their student days: A phenomenological study

نویسنده [English]

Fāteme Ramezāni

(PhD), University of Lorestān, Khorramābād , Iran

چکیده [English]

The purpose of the current research was to identify the negative characteristics in the teaching profession, based on the analysis of the lived experiences of novice teachers of their teachers' undesirable characteristics and features during their education. It was a phenomenological study. The research population was the novice teachers of Khorramābād city, among whom 21 teachers were selected as the sample, based on the purposeful sampling method. Also, semi-structured interview was used as the research instrument to collect data, and Colaizzi's method was used to analyze the data. After analyzing and adjusting the results, the components related to the undesirable characteristics of teachers have been pointed out in the form of 3 main themes and 42 sub-themes; The main themes were: personality and moral weaknesses, educational and skill weaknesses, and neglecting the educational customs. Based on the results of the present research, it is suggested that the characteristics identified in this research should be taken into consideration by the educational authorities in the selection, evaluation and in-service courses. In this way, teachers who have personality and moral weaknesses do not enter the teaching profession, and those who are teachers, always seek growth and self-improvement. Also, they are asked to pay attention to their skill development and educational customs in all situations.

کلیدواژه‌ها [English]

Lived Experience
Novice Teachers
Undesirable Characteristics
Teacher

مراجع

باقرپور، معصومه. (1397). تأثیر آموزش ذهنیت فلسفی بر نگرش دینی و مهارت‌های زندگی معلمان. فصلنامة مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 3(2)، 7-28.
داوودی، محمد. (1395). نقش معلم در تربیت دینی. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
دبیرخانة شورای عالی آموزش و پرورش. (1390). سند راهبردی تحول نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. وزارت آموزش و پرورش.
رحمانی زاهد، فهیمه، هاشمی، زهرا، و نقش، زهرا. (1397). مدل‌یابی علی خلاقیت: نقش سبک‌های تعامل معلم-دانش‌آموز و نیازهای بنیادی روان‌شناختی. اندیشه‌های نوین تربیتی، 14(1)، 31-54.
رضایی، مهدی. (1393). نقد جایگاه و نقش معلم در اندیشه‌ی تربیتی پست‌مدرنیسم. مطالعات تحول در علوم انسانی، 2(3)، 47-74.
سعادت، طاهره، مداح، طاهره، محمدی، زهرا، و معتمدی، آرزو. (1401). تأثیر بازخوردهای معلم بر خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دورة ابتدایی شهرستان ساری. مطالعات راهبردی علوم انسانی و اسلامی، 4(43)، 205-220.
سعدی، مصلح‌ بن عبدالله. (1394). گلستان سعدی. مرسل.
سیستانی الله‌آبادی، محبوبه، البرزی، محبوبه، و خوشبخت، فریبا. (1399). رابطة بین متغیرهای هوش معنوی والدین و معلمان و شادکامی دانش‌آموزان دورة ابتدایی؛ نقش واسطه‌گری بهزیستی معنوی دانش‌آموزان. فصلنامة مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 5(1)، 35-60.
شفیعی، صابر، خیرایی، حسین، و بشیری، فریبا. (1399). تأثیر ارتباط معلم با دانش‌آموزان در کمرویی دانش‌آموزان ابتدایی. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 3(29)، 118-127.
صائب تبریزی. (1371). دیوان صائب (جلد 2). انتشارات علمی و فرهنگی.
عباس‌زاده، محمد. (1391). تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعه‌شناسی کاربردی، 23(1)، 19-34.
عبدی زرین، سهراب، و علیاری، صابر. (1399). تأثیر صمیمیت و بدرفتاری معلم در اعتبار معلم. راهبردهای نوین در تربیت معلم، 6(10)، 33-61.
فقیهی، علی‌نقی. (1394). تربیت جنسی: مبانی، اصول، روش‌ها از منظر قرآن و حدیث. دارالحدیث.
قدم‌پور، عزت‌اله، عباسی، محمد، عالی‌پور، کبری، و ملکی، محبوبه. (1399). تأثیر آموزش قدردانی بر رفتار اجتماعی انتظاری و روابط معلم - شاگرد در دانش‌آموزان. روانشناسی مثبت، 6(32)، 65-78.
قلی‌پور، مرضیه، عالی، آمنه، و عسگری، محمد. (1401). رابطة راهبردهای انضباطی معلمان با عاطفة دانش‌آموزان دختر ابتدایی نسبت به معلم و نگرش آن‌ها به یادگیری. مطالعات آموزش و یادگیری، 14(1)، 116-128.
کریمی، بهروز، و فتحی آذر، اسکندر. (1385). تأثیر برخورد مناسب معلم بر سبک‌های مقابله‌ای بدرفتاری و ضداقتدار دانش‌آموزان مقطع ابتدایی. دانشور، 13(18)، 21-32.
موسوی‌نیا، فاطمه، و حیدری، حجت (1391). بررسی نقش و جایگاه معلم به‌عنوان برجسته‌ترین الگوی اخلاقی در آموزش از منظر اسلام. اخلاق و تاریخ پزشکی، 5(9)، 104-115.
یحیایی نرگس، معتمد، حمیدرضا، و قاسمی‌زاد، علیرضا. (1401). طراحی و تدوین الگوی تربیت معلم کارآمد تراز جمهوری اسلامی با تأکید بر اسناد بالادستی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 30(54)، 279-301.
Allen, J. L., Bird, E., & Chhoa, C. Y. (2018). Bad boys and mean girls: Callous-unemotional traits, management of disruptive behavior in school, the teacher-student relationship and academic motivation. In Frontiers in Education (Vol. 3, p. 108). Frontiers Media SA.‏
Banfield, S. R., Richmond, V. P., & McCroskey, J. C. (2006). The effect of teacher misbehaviors on teacher credibility and affect for the teacher. Communication Education, 55(1), 63-72.
Broeckelman-Post, M. A., Tacconelli, A., Guzmán, J., Rios, M., Calero, B., & Latif, F. (2016). Teacher misbehavior and its effects on student interest and engagement. Communication Education, 65(2), 204-212.
Hughes, J. N., Luo, W., Kwok, O. M., & Loyd, L. K. (2008). Teacher-student support, effortful engagement, and achievement: A 3-year longitudinal study. Journal of educational psychology, 100(1), 1-19.
Karakus, M., Ersozlu, A., Demir, S., Usak, M., & Wildy, H. (2019). A model of attitudinal outcomes of teachers’ psychological capital. Psihologija, 52(4), 363–378.
Liou, Y. H., & Canrinus, E. T. (2020). A capital framework for professional learning and practice. International Journal of Educational Research, 100, 101- 115.
Pekrun, R., Cusack, A., Murayama, K., Elliot, A. J., & Thomas, K. (2014). The power of anticipated feedback: Effects on students' achievement goals and achievement emotions. Learning and Instruction, 29, 115-124.
Powell, S. R., & Parker, E. C. (2017). Preservice music teachers’ descriptions of successful and unsuccessful teachers. Journal of Music Teacher Education, 26(3), 27-37.
Raufelder, D., Nitsche, L., Breitmeyer, S., Keßler, S., Herrmann, E., & Regner, N. (2016). Students’ perception of “good” and “bad” teachers—Results of a qualitative thematic analysis with German adolescents. International journal of educational research, 75, 31-44.
Riley, P. (2009). An adult attachment perspective on the student–teacher relationship & classroom management difficulties. Teaching and teacher education, 25(5), 626-635.
Rosenfeld, L. B., Richman, J. M., & Bowen, G. L. (2000). Social support networks and school outcomes: The centrality of the teacher. Child and adolescent social work journal, 17, 205-226.
Suplicz, S. (2009). What makes a teacher bad? Trait and learnt factors of teachers’ competencies. Acta Polytechnica Hungarica, 6(3), 125-138.
Sutton, R. E., & Wheatley, K. F. (2003). Teachers' emotions and teaching: A review of the literature and directions for future research. Educational psychology review, 15, 327-358.
Thweatt, K. S., & McCroskey, J. C. (1998). The impact of teacher immediacy and misbehaviors on teacher credibility. Communication Education, 47(4), 348-358.