راهکارهای نگهداشت سوادآموزان در فرایند سوادآموزی: یک مطالعة اکتشافی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روش‌ها، برنامه‌ریزی آموزشی و درسی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران و استاد گروه علوم تربیتی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 دکترای برنامة درسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

10.22034/jei.2024.355493.2425

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهکارهای نگهداشت سوادآموزان در فرایند سوادآموزی انجام شد. در این پژوهش از رویکرد ترکیبی استفاده شد، به این صورت که ابتدا با استفاده از رویکرد کیفی و مصاحبه‌های جمعی و فردی داده‌های کیفی جمع‌آوری شدند. سپس گام‌های کمّی پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تحلیل عامل اکتشافی انجام شد. مشارکت‌کنندگان در مصاحبة جمعی، کارشناسان سوادآموزی ادارة کل استان همدان بودند و در مصاحبه‌های فردی 18 نفر از افراد موفق سوادآموزی و 5 نفر از افراد ترک تحصیل‌کننده مشارکت داشتند. در بخش کمی، ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسش‌نامة محقق‌ساختة مربوط به راهکارهای جذب و نگهداشت سوادآموزان بود و جامعة آماری پرسش‌نامة حاضر 230 نفر از کارشناسان و آموزش‌دهندگان سوادآموزی بودند که به‌صورت کل‌شماری انتخاب شدند. داده‌های کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون و داده‌های کمی نیز با استفاده از روش آمار توصیفی، آزمون T تک‌نمونه‌ای و تحلیل عامل اکتشافی تجزیه و تحلیل شدند. مطابق یافته‌های به‌دست‌آمده، با تلفیق نتایج مراحل کمی و کیفی می‌توان در زمینه‌های انگیزشی، خانوادگی، فرهنگی، تغییر شیوه‌های شناسایی و جذب سوادآموزان، اصلاح ساختار رسمی سوادآموزی، تقویت نقش سوادآموزان، تنوع‌دهی به شیوه‌های ارائة آموزش، تقویت مواد و منابع یادگیری، و بازنگری در شیوه‌های جذب آموزش‌دهندگان، راه‌هایی عملیاتی برای جذب و نگهداشت سوادآموزان ارائه کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategies to maintain literacy learners in the literacy process: an exploratory study

نویسندگان [English]

  • Farhād Serāji 1
  • saeid sharifirahnmo 2
1 , (PhD), Professor in Methods, Curriculum and Instructional Planning, Department of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran and Professor in Educational Sciences, Department of education, Bu-Ali Sinā University, Hamedān, Iran.
2 Saied Sharifi Rahnamoo, PhD in Curriculum Studies from Bu-Ali Sinā University, Hamedān, Iran.
چکیده [English]

The current research was conducted with the aim of identifying the ways to maintain literacy learners in the literacy process. In this research, a mixed-methods approach was used in such a way that qualitative data was first collected using a qualitative approach and group and individual interviews. Then, the quantitative steps of the research were carried out using the descriptive method and exploratory factor analysis. The participants in the group interview included literacy experts of Hamedān province's general office of education, and in the individual interviews, the participants consisted of 18 people who were successful in literacy and 5 dropouts. In the quantitative part, the data collection tool was a researcher-made questionnaire on the methods of attracting and maintaining literacy learners, and the research population of this questionnaire included 230 literacy experts and educators who were selected by total counting. Qualitative data were analyzed using thematic analysis method and quantitative data were analyzed using descriptive statistics, one-sample t-test and exploratory factor analysis. Findings showed that by combining the results of quantitative and qualitative stages, it is possible to present the operational ways to attract and maintain literacy students through changing the ways of identifying and attracting them, reforming the formal structure of literacy, strengthening the role of literacy students, diversifying the methods of providing education, strengthening learning materials and resources, and reviewing the methods of attracting educators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Maintaining Strategies
  • Literacy Learners
  • Literacy
  • Prioritization
  • ارجمندنیا، علی‌اکبر، میرحسینی، زهره، و کاکابرایی، کیوان. (1389). بررسی اثربخشی کتب غیردرسی نهضت سوادآموزی از دیدگاه زنان نوسواد شهر تهران. علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات، 9(3)، 1-11.
  • تاتی، محمدعنایت، و تیموری، نجیب. (1378). بررسی علل عدم حضور بی‌سوادان باقی‌مانده در کلاس درس نهضت سوادآموزی در استان گلستان. دفتر برنامه‌ریزی و مشارکت‌های بین بخشی نهضت سوادآموزی.
  • تورانی، حیدر. (1394). بررسی نیازها و علایق بی‌سوادان و نوسوادان گروه‌های سنی 49- 10 ساله. نوآوری‌های آموزشی، 15(3)، 119-142.
  • حبیبیان فرد، هادی. (1397). مطالعه‌ای در ارتباط با نگرش مردم دربارة مشارکت‌های مردمی در پیاده‌سازی و گسترش سوادآموزی بزرگ‌سالان. پژوهش‌های برنامة درسی، 9(1) 54-74.
  • حکیم‌زاده، رضوان، قربانی، حسین، و ملکی، عباس. (1394). بررسی علل عدم استقبال بیسوادان از برنامه‌های سوادآموزی: یک پژوهش ملی. مهندسی فرهنگی، 84، 68-88.
  • خانی، کوکبی، میرحسینی. (1391). ارائه یک الگوی پیشنهادی برای وب‌سایت ویژة بزرگ‌سالان نوسواد. مجلة مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 3(1)، 21-36.
  • ذاکری، مختار، و صباحی‌زاده، محمود. (1399). شناسایی چالش‌ها و راهکارهای بهبود طرح سوادآموزی خواندن با خانواده: مطالعة موردی استان هرمزگان. فصلنامة پژوهش در برنامة درسی، 17(3)، 184-193.
  • قاسمی‌نژاد، ابوذر، و بهرامی، ولی (1399). طراحی الگوی داده بنیاد به‌کارگیری شبکه‌های اجتماعی در تحقق آموزش بی‌سوادان و کم‌سوادان استان لرستان. فصلنامة نوآوری‌های آموزشی، 19(74)، 160- 187.
  • رجایی‌پور، سعید، و اکبری عمرو آبادی، احمدرضا. (1386). بررسی نیازهای مطالعاتی نوسوادان شهری و روستایی. دانشور رفتار، 14(4)، 65-82.
  • ساده‌میمندی، محمدرضا. حقیقی فرد، مریم. و حسینچاری، مسعود (1398). بررسی تأثیر سوادآموزی بر کاهش آسیب‌های اجتماعی و توسعة اقتصادی. فصلنامة رهیافت نو در مدیریت آموزشی، 11(4)، 319-341.
  • شریفان، مهدی، باقری، علی، نامجو منش، مهدی، و بازگیر، عابدین. (1398). تأثیر سوادآموزی بر افزایش سرمایة اجتماعی و روان‌شناختی سوادآموزان. فصلنامة نوآوری آموزشی، 18(3)، 49-68.
  • عباسی، افسانه، محمدی، فائقه، خلیلی، لیلا، و نجاری، تراب. (1398) چالش‌ها و راهکارهای جذب بزرگ‌سالان نوسواد به کتابخانه‌های عمومی: مطالعه موردی شهرستان آذرشهر. مطالعات دانش‌شناسی، 5(2)، 96-117.
  • عسگری، اردشیر، و قنبری، سیروس. (1384). بررسی عوامل مؤثر در جذب افراد زیر چهل‌سال بازمانده از تحصیل در استان همدان. دفتر برنامه‌ریزی و مشارکت‌های بین بخشی نهضت سوادآموزی.
  • کردنوقابی، رسول، مرادی، شهریار، و دلفان بیرانوند، آرزو. (1397). عوامل رجعت به بی‌سوادی در سوادآموختگان دوره‌های سوادآموزی. دوفصلنامة جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش،11(2)، 65-78.
  • ولی‌خانی، حامد. (1384). بررسی میزان تحقق اهداف گروه‌های پیگیر سواد در نهضت سوادآموزی شهر تهران از دیدگاه راهنمایان تعلیماتی، سوادآموزان و فراگیران. مدیریت نهضت سوادآموزی شهر تهران.
  • Bonner, R. L., Neely, A. R., Stone, C. B., Lengnick-Hall, C. A., & Lengnick-Hall, M. L. (2022). Triaging your human capital: an integrative perspective on strategic human capital asset allocation. Management Research Review, 22(3), 99- 121.
  • Demirbağ, O., Demirbağ, K. Ş., & Batı, G. B. (2022). Women Entrepreneurs’ Education Level, Political Skill, and Firm Performance: Political Influence and Human Capital Theories. Central European Management Journal, 30(1), 40-69.
  • Diebolt, C., & Hippe, R. (2022). The long-run impact of human capital on innovation and economic development in the regions of Europe. Applied Economics, 51(5), 542-563.
  • Idoko, E. (2018). Perceived Factors that Influence Adult Learners' Persistence and Retention in Adult Basic Education [Dissertation, Walden University].https://scholarworks.waldenu.edu/dissertations/5348
  • Jacob, H.V. (2004). Barriers to Participation in Adult Basic Education and Training in the Sedibeng East and West Districts of the Gauteng Department of Education [Thesis, North- west University, Vaal Triangle Campus]. https://repository.nwu.ac.za/handle/10394/132
  • Nielsen, K. (2015). Teaching writing in adult literacy: Practices to foster motivation and persistence and improve learning outcomes. Adult Learning, 26(4), 143-150.