ارزیابی برنامه درسی طراحی شده، تدوین شده و اجراشده فارسی دوره ابتدایی (بخوانیم و بنویسیم): براساس معیار توجه به کل نگری در آموزش توانایی های زبانی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشکده تعلیم و تربیت؛

چکیده

پژوهشی از نوع ارزشیابی و کیفی، در فرآیندی چندمرحله ای، برای ارزیابی برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی (بخوانیم و بنویسیم) براساس معیارهای تشکیل دهنده رویکرد کل نگر، در طول سه سال صورت گرفت. از آ نجا که توجه و تأکید بر رویکرد کلی و کل نگری، در میان رویکردهای مطرح شده در اسناد برنامه درسی جدید فارسی دوره ابتدایی، بارها ذکر شده است، در نتیجه این پژوهش به تحلیل و ارزیابی برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی (بخوانیم و بنویسیم) در سه مرحله اساسی برنامه درسی طراحی شده، برنامه درسی تدوین شده و برنامه درسی اجراشده، براساس معیارهای توجه به کل نگری در برنامه درسی و آموزش توانایی های زبانی، پرداخته است. مراحل مختلف پژوهش با توجه به هدف ها و سؤالات تحقیق، از روش های متنوعی در قالب ارزشیابی و سنجش موقعیتی بهره گرفته است. در مرحله اول، یعنی بررسی بنیان نظری و پیشینه زبان آموزی با تأکید بر معیارهای توجه به کل نگری در آموزش زبان، از روش بررسی کتابخانه ای و تحلیل اسنادی استفاده می کند و با توجه به معیارهای به دست آمده، برنامه درسی طراحی شده فارسی ابتدایی را مورد شناسایی اولیه قرار می دهد. توصیف و ارزیابی برنامه درسی طراحی شده و محتوای تدوین شده فارسی دوره ابتدایی از نظر کل نگری، در مرحله دوم، براساس 2 دسته معیارها، یکی برگرفته از مبنای نظری حوزه ک لنگری و دیگری معیارهای برگرفته از برنامه درسی طراحی شده فارسی دوره ابتدایی، انجام گرفته است. مرحله سوم، برنامه درسی اجراشده فارسی دوره ابتدایی را از طریق اجرای دو مرحله آزمون های کل نگری در ابتدا و انتهای سال تحصیلی 1388 1387 (پایه های دوم تا پنجم) و 4 مرحله مشاهده با فاصله حداقل یک ماه در طول سال تحصیلی از همه کلاس های موجود در نمونه آماری، شامل 3 مدرسه دخترانه و 3 مدرسه پسرانه در مناطق 5، 6 و 16 تهران و در مجموع 24 کلاس درس، شامل 6 کلاس از هریک از پایه های دوم، سوم، چهارم و پنجم ابتدایی با جمعیتی بالغ بر 772 نفر در پایه های دوم تا پنجم و در میان 186 تا 206 نفر، به تفاوت در پایه های مختلف ارزیابی می کند. مرحله چهارم، از طریق مقایسه و تحلیل و تفسیر یافته های به دست آمده از ارزیابی برنامه آموزش زبان فارسی دوره ابتدایی )بخوانیم و بنویسیم( در مراحل طراحی، تدوین و اجرای برنامه درسی، ضمن مشخص کردن تغییرات و فروکاستی های برنامه درسی در مراحل گوناگون، چارچوب تغییرات و اصلاحات مورد نیاز را که با حوزه کل نگری ارتباط دارند و در راستای توجه و تقویت آن در برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی هستند، پیشنهاد می دهد. در مجموع، یافته های به دست آمده از برنامه درسی طراحی و تدوین شده فارسی دوره ابتدایی، از توجه محدود و کم به کل نگری با توجه به معیارهای برگرفته از مبنای نظری کل نگری و همچنین معیارهای در نظر گرفته شده در برنامه درسی طراحی شده فارسی دوره ابتدایی، حکایت می کند. برداشت از ک لنگری در این برنامه درسی تدوین شده و کتاب های درسی تألیف شده، برداشتی محدود در حوزه کل نگری است. آموزش ها در طول سال تحصیلی، با توجه به محدودیت های روشی و آموزشی موجود، تأثیر قابل توجهی در تقویت کل نگری دانش آموزان ایجاد نمی کنند. یافته های تفصیلی در این مقاله، تصویر به نسبت دقیقی از کاستی ها و فروکاستی های برنامه درسی و آموزش های موجود، و چارچوب اصلاحات و تغییرات مورد نیاز برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی ارائه می دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study on the assessment of Iran’s designed, developed and implemented elementary school Farsi curriculum based on holistic criteria in teaching language arts

نویسنده [English]

  • Nāder salsabili
ع(PhD) Research Institute for Education (Ministry of Education)
چکیده [English]

In this research, we analyzed and assessed Iran’s elementary school Farsi curriculum (Bekhanim-Benvisim) at three stages of designed, developed and implemented curriculum based on holistic approach in curriculum and language arts instruction. The research has been done at 4 stages: 1) Through emphasis on holistic approach in language arts instruction through investigating the theoretical foundation and related literature on language arts education, the criteria were determined. Also, the designed elementary school Farsi curriculum was primarily identified. 2) based on two categories of criteria (taken from theoretical foundation of holistic approach and the criteria taken from the designed elementary school Farsi curriculum) the designed curriculum and the developed content was described and assessed. 3) the implemented curriculum was assessed at two phases (second to fifth elementary grade) and 4 phases of observation of 24 classes of sample (3 educational districts of Tehran, 3 girl schools and 3 boy schools at each educational district), with 6 clasess at each grade (second to fifth grade) and 186 to 206 students from each grade. 4) through comparing, analyzing and interpreting the findings obtained from the assessment of elementary school Farsi curriculum, the changes and shortcomings of the curriculum and the required revisions was suggested. The findings indicated the limited attention to holistic approach and the criteria for the designed elementary school Farsi curriculum. It became clear that the concept of holistic approach in the developed curriculum and textbooks is a limited one. Considering the existing methodological and instructional limitations, the instructions during the academic year do no have a remarkable influence on enhancing the students’ holistic view. The detailed findings of this paper present an almost exact picture of shortcomings of the existing curriculum and instructions.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Developed and Implemented Curriculum