واکاوی موانع پیاده سازی موفق برنامة جدید کارورزی در دانشگاه فرهنگیان

نویسنده

استادیار مدیریت آموزشی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

نوع این پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی-پیمایشی بود. برای گردآوری داده ها، در بخش کیفی با تحلیل اسناد، موانع پیاده سازی برنامة کارورزی استخراج شدند و در بخش کمّی، با روش پیمایشی، دیدگاه اعضای هیئت علمی دربارة این موانع مورد بررسی قرار گرفتند. جامعة آماری بخش کیفی شامل گزارش کارگروه های کارورزی پردیس های سراسر کشور دانشگاه فرهنگیان از اولین دورة اجرای برنامة کارورزی و جامعة آماری بخش کمّی نیز شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان بود (۲۰۵۷ نفر). تعداد ۳۲۶ نفر برای گروه نمونه در نظر گرفته شدند. ابزار پژوهش شامل اسناد و پرسش نامة محقق ساخته بود. 
 در بخش کیفی موانع مدیریتی و ساختاری، مالی، برنامه ای و رویکردهای نظری درس کارورزی، نظارت و ارزشیابی برنامه، و انسانی و ارتباطی، شناسایی شدند. در بخش کمی مشخص شد، همة موانع استخراجی از کاربست موفق برنامة جدید کارورزی جلوگیری می کنند. نتایج حاصل از یافته ها نشان دادند، موانع نظارت و ارزشیابی برنامه با میانگین (۰۲ /۴) و مالی با میانگین (۹۲ /۳) تأثیرگذارترین عوامل بر پیاده سازی برنامة جدید کارورزی دانشگاه فرهنگیان هستند. همچنین در زمینة موانع کاربست کارورزی جدید بر اساس سابقة تدریس تفاوت معناداری مشاهده شد. نتایج این پژوهش می توانند دریچه های جدیدی را برای توجه بنیادی به کارورزی دانشجو معلمان و ایجاد تغییرات مطلوب در بازنگری برنامة جدید کارورزی بگشایند. برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان برای رفع موانع شناسایی شده در پژوهش حاضر، می تواند به اجرای موفق برنامه کارورزی دانشجومعلمان منجر شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examination of barriers to successful implementation of the new internship program at Farhangiān University

نویسنده [English]

  • Asad Hejāzi
(PhD), Farhangiān University
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the barriers of implementation of the new internship program at Farhangiān University. It was an applied research and its method was descriptive-survey. In the qualitative section of the study, the barriers to implementation of the internship program were extracted through analyzing the documents and in the quantitative part of the study, the faculty members' views on the barriers were studied, using a survey. The statistical population of the qualitative section included the working-report of the internship groups of campuses of Farhangiān University throughout the country, since the first period of the internship program implementation. The statistical population of quantitative section also included the faculty members of Farhangiān University (N=2057). About 326 people were selected as the research sample. The research tools were documents and the researcher-made questionnaire. In the qualitative section, the managerial, structural, financial, planning, human and communicative barriers, alongside the theoretical approaches of the internship course, and also the monitoring and appraisal of program were identified. In the quantitative section, it was revealed that all the extracted barriers prevent the successful implementation of the new internship program. Findings showed that the barriers of monitoring and appraisal of program with mean 4/02 and financial ones with mean 3/92 were the most influential barriers of the new internship programs' implementation. Also, a significant difference was observed in the area of barriers of implementing new internship program based on the teaching experience. The research results open up new windows for fundamental attention to the students' internships and create the desired changes in the review of the new internship program. The ministry of education and Farhangiān University's Planning for removing the detected barriers in the present research can result in the successful implementation of the new internship program.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Barriers of ImplementationNew Internship ProgramFarhangiān University
مهرمحمدی، محمود؛ موسی‌پور، نعمت‌الله؛ احمدی، آمنه، احمدی؛ مشفق‌آرانی، بهمن؛ آل‌حسینی، فرشته؛ حسین‌زاده، غلامحسین؛ ؛ احمدی، فاطمه‌زهرا؛ صفرنواده، خدیجه؛ ... و مهدوی‌هزاوه، منصوره (1395). راهنمای عملی برنامة کارورزی دانشگاه فرهنگیان با رویکرد تربیت معلم فکور. تهران: دانشگاه فرهنگیان.
دانشگاه فرهنگیان. (1391). اساسنامة دانشگاه فرهنگیان ایران. قابل بازیابی در www.cfu.ac.ir
الماسی، حجت‌الله؛ زارعی‌زوارکی، اسماعیل؛ نیلی، محمدرضا و دلاور، علی. (1396). ارزشیابی برنامة درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان بر اساس مدل ارزشیابی هدف‌محور تایلر. فصل‌نامة تدریس‌پژوهی، 5(1)، 24-1.
آکر، دیوید. (1385). مدیریت استراتژیک (ترجمة حسین صفرزاده؛ علی‌اکبر فرهنگی و مهدی خادمی). تهران: پیام پویا. (اثر اصلی در سال 1999 چاپ شده است).
امام‌جمعه، محمدرضا و مهرمحمدی، محمود. (1385). نقد و بررسی رویکردهای تدریس فکورانه به منظور ارائه برنامة درسی تربیت معلم فکور. فصل‌نامة برنامة درسی، 1(3)، 66-30.
پریشانی، ندا و خروشی، پوران. (1395). چالش‌ها و فرصت‌های درس‌کارورزی از نظر دانشجویان دانشگاه فرهنگیان؛ مطالعة موردی پردیس فاطمه الزهرا و شهید رجایی اصفهان. کنفرانس بین‌المللی هزارة سوم علوم انسانی. قابل بازیابی در - https://elmnet.ir
تاتاری، محسن؛ تاجیک، فاطمه؛ و تاتاری، فهیمه. (1395). ارزیابی و مطالعه جایگاه برنامة درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان. در مقالات برگزیده نخستین همایش کشوری کارورزی پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی (صص. 2-4). مشهد: تمرین.
تلخابی، محمود و فقیری، محمد. (1393). کارورزی دانشجومعلمان. آموزشنامة دانشگاه فرهنگیان،
جمشیدی‌توانا، اعظم؛ امام جمعه، محمدرضا و عصاره، علیرضا. (1395). تجارب دانشجومعلمان از نقش مربی در پیوند نظر و عمل در برنامة کارورزی. فصل‌نامة نظریه و عمل در برنامة درسی، 4(7)، 226-197.
جمشیدی‌توانا، اعظم و امام جمعه، محمدرضا. (1395). بررسی تأثیر کارورزی فکورانه در برنامة درسی تربیت معلم بر رشد شایستگی‌های دانشجو معلمان، فصل‌نامة پژوهش‌های برنامة درسی، 6(1). 20-1.
جهانیان، رمضان. (1380). بررسی تحصیلات کارکنان آموزش و پرورش و تعیین روش‌های مطلوب آموزش نیروی انسانی. مدیریت در آموزش و پرورش، 7(28)، 101-86.
حجازی، اسد. (1396). کارورزی در دانشگاه فرهنگیان ایران: چالش‌ها و راهبردها؛ یک مطالعة کیفی. سومین همایش ملی تربیت معلم، دانشکدة علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز. قابل بازیابی در   www.civilica.com
حداد، شیما و خروشی، پوران. (1395). شناسایی فرصت‌ها و محدودیت‌های درس کارورزی از نظر دانشجویان کارورز دانشگاه فرهنگیان. در مقالات برگزیده نخستین همایش کشوری کارورزی پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی (صص. 6-4). مشهد: تمرین.
زارع‌صفت، صادق. (1396). واکاوی تجربه‌های زیستة کارورزی در دانشگاه فرهنگیان؛ طراحی الگوی مفهومی. دوفصل‌نامة نظریه و عمل در برنامة درسی، 5(9)، 68-37.
شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران.
صافی، احمد. (1384). تمرین معلمی، کارورزی مدیریت و مشاوره. تهران: رشد.
صادقی، ناهید. (1387). رویکردی به رشد حرفه‌ای معلمان. فصل‌نامة روان‌شناسی و علوم تربیتی، 38(2)، 69-49.
طریقی‌طاهر، عباس. (1387). بررسی مسائل و مشکلات دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت آموزش ضمن خدمت معلمان شهر همدان. (پایان‌نامة منتشر نشدة کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
قادری، مصطفی؛ ناطقی، فائزه؛ و نصرتی، نسرین. (1395). راهنمای ارائة مدلی نظری برای کارورزی بر اساس مدل‌های دانش عملی و دیدگاه ژوزف شوآب در پرکتیکال. در مقالات برگزیده نخستین همایش کشوری کارورزی پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی (صص. 89-63). مشهد: تمرین.
فضل‌الهی، سیف الله و ملکی‌توانا، منصوره. (1390). راهکارهای برون‌رفت از موانع فرهنگی تولید علم در دانشگاه‌ها. فصل‌نامة معرفت، 20(17)، 124-111.
فیضی، سعیده. (1395). بررسی تأثیر حضور کارورزان در مدرسه بر روی دانش‌آموزان. در مقالات برگزیده نخستین همایش کشوری کارورزی پردیس شهید بهشتی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی (صص. 12-10). مشهد: تمرین.
 کرامتی، انسی و احمدآبادی، زهرا. (1396). تبیین دیدگاه مدیران و دبیران دبیرستان‌ها در مورد مشارکت در درس کارورزی؛ یک مطالعة پدیدار شناختی. فصل‌نامة پژوهش در تربیت معلم دانشگاه فرهنگیان، 1(1)، 125- 101.
کرمی، زهره؛ سراجی، فرهاد و معروفی، یحیی. (1396). برنامة درسی روایت‌پژوهی و توسعة حرفه‌ای دانشجویان دانشگاه فرهنگیان طراحی الگو برنامة درسی. دوفصل‌نامة نظر و عمل در برنامه‌ریزی درسی، 5(9)، 104-69.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس. (1386). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، (ترجمه احمدرضا نصر). تهران: سمت. (اثر اصلی در سال 1994 چاپ شده است).
مهرمحمدی، محمود. (1379). رابطه میان پژوهش و عمل تربیتی. پژوهش‌نامه، 44(1)، 47- 25.
مهرمحمدی، محمود. (1392). برنامة درسی تربیت معلم و الگوی اجرایی مشارکتی آن؛ راهبرد تحولی برای تربیت معلم ایران. دوفصل‌نامة نظریه و عمل در برنامة درسی، 1(33)، 26- 5.
موسی‌پور، نعمت‌الله و احمدی، آمنه. (1393). طراحی کلان برنامة درسی تربیت معلم دانشگاه فرهنگیان. تهران: دانشگاه فرهنگیان.
وزارت آموزش و پرورش. (1390). سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش.
Brown, N. (2008). Assessment in the Professional Area Context. Journal of University Teaching and Learning Practice, 5(1), 88–101
Bukaliya, R. (2012).The potential benefits and challenges of intership programnes in an Old institutions: a case for the zimbabaw open university. International journal on nrw trends in education on thir implication, 3(13), 118-133.
Laboskey, V. K. (1994). Development of reflectivle practice: A study of preservice teachers. New York: Teachers College Press.
Teacher Candidate Internship Handbook. (2015). Darden College of Education.
University of Western Ontario. (2016, January 9). Training program (Internship) of the education students of the faculty of education. Retrieved from http//:www.uwo.ca.
UNESCO. (1990). Education for the Future, Regional meeting in Bangkok, Educational Research of the Ministry of Education.
Xiuli, M. (2011). Student Teachers, Professional Learning in Teaching Practicum-Without Mentor Teachers’ Support. International Journal of Arts & Sciences, 4(8), 329-340.