بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان پسر دورة متوسطة اول نواحی روستایی: یک مطالعة داده بنیاد

صادقی, درنا; خدارحمی, سمیه; مومنی, حسن

بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان پسر دورة متوسطة اول نواحی روستایی: یک مطالعة داده بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد مشاورة، دانشگاه آزاد، واحد یزد

² مربی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³ کارشناس ارشد علوم اجتماعی از دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

بی‌انگیزگی تحصیلی یکی از معضلات و آسیب‌های جدی کنونی نظام آموزشی کشور در تمام سطوح تحصیلی است. بدین نظر، هدف پژوهش حاضر، مطالعة کیفی پدیدة بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان دورة متوسطة اول در نواحی روستایی و ارائة نظریه‌ای داده بنیاد است. جامعة آماری شامل دانش‌آموزان پسر متوسطة دورة اول در کلاس‌های هفتم، هشتم و نهم در نواحی روستایی شهرستان دهلران در سال تحصیلی 97-1396 هستند. شرکت‌کنندگان در پژوهش 17‌ دانش‌آموز بودند که به شیوة هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته شرکت کردند. فرایند تحلیل داده‌ها شامل سه مرحلة کدگذاری باز، محوری و انتخابی (گزینشی) بود. به‌این‌ترتیب، مرحلة کدگذاری باز به تعداد 59 مفهوم اولیه منجر شد که با حذف و تعدیل کدهای همسان، در مرحلة دوم به تعداد 27 مضمون تقلیل یافتند و با انجام پالایش مفاهیم، هشت مقولة اصلی شامل «سرمایه خانواده»، «میدان‌های متقاطع»، «منش و سبک تدریس معلم»، «خود پنهان»، «پرسه‌زنی متنوع»، «چالش‌های تردد»، «اشکال و تناقضات نظام ارزیابی» و «تقلیل‌گرایی سواد به خواندن و نوشتن» شکل گرفتند. در پایان، به استناد مقولات اصلی کشف‌شده، مقولة مرکزی پژوهش، یعنی بی‌انگیزگی تحصیلی، به مثابة فقر رفتاری، نهادی و فرهنگی تعیین و در قالب یک نظریة داده بنیاد ترسیم شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Educational demotivation of the first-grade high school students in the rural areas: A grounded theory study

نویسندگان [English]

Dornā Sādeghi ¹
Somayye Khodārahmi ²
Hasan Mo’meni ³

¹ MA in Counseling Psychology at Islāmic Āzād University

² (MA), Payāme Noor University, Tehrān, Irān

³ , MA in Social Sciences at University of Tehrān3

چکیده [English]

Nowadays, educational demotivation is one of the serious challenges and damages to Iran’s educational system at all levels. The aim of the present study was to qualitatively investigate the educational demotivation among the first cycle high school students in rural areas and to present a grounded theory. The statistical population included the first cycle male high school students in the rural areas of Dehlorān city in the academic year 2012-2013. The research sample included 17 students who were selected using purposeful sampling method and based on the »theoretical saturation principle«. Also, the research instrument was the in-depth interviews. The process of data analysis included three coding phases: open, axial, and selective. The open coding resulted in 59 initial concepts, which were reduced to 27 themes by modifying the similar codes. In the second phase, and through refining the concepts, the eight major categories were formed: »family capital«, »cross fields«, »teaching style«, »the hidden self«, »diverse roaming«, »traffic challenges«, »forms and contradictions of the assessment system« and» reductionism of literacy to reading and writing«. Finally, based on the discovered major categories, the central focus of the research, namely the academic anxiety as a behavioral, institutional and cultural poverty was determined and a grounded theory was developed.

کلیدواژه‌ها [English]

Educational System
Educational Demotivation
Students
Rural Areas

مراجع

استراوس، انسلم و کربین، جولیت. (1391). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای (ترجمة ابراهیم افشار). تهران: انتشارات نی.

ادیبی، حسین و انصاری، عبدالمعبود. (1383). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: نشر دانژه.

ارجمند سیاهپوش، اسحق؛ مقدس جعفری، محمدحسین و فربغلائی، محمد. (1390). بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر شوش دانیال (ع). فصلنامه مطالعات جامعه‌شناسی جوانان، 2(2)، 20-7.

سیف، علی‌اکبر. (1390). روان‌شناسی پرورشی نوین. تهران: انتشارات دوران.

پورطاهریان، زبیده؛ خسروی، معصومه و محمدی‌فر، محمدعلی. (1393). نقش راهبردهای فراشناختی خواندن و عادت‌های مطالعه در انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان دختر. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه، 3(1)، 22-36.

سپیدنامه، بهروز؛ مؤمنی، حسن و سلیمان‌نژاد، محمد. (1395). شناسایی دلایل ترک تحصیل دانش‌آموزان مقطع ابتدایی منطقه آموزش‌وپرورش موسیان (نواحی روستایی). فصلنامه توسعه محلی (روستائی-شهری)، 8(1)، 167-198.

سجادی، سیده نسیم؛ گل محمدیان، محسن و حجت‌خواه، محسن. (1395). اثربخشی طرح‌واره درمانی بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره دبیرستان دوم. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 17(1)، 42-35.

حسینی طباطبایی، فوزیه و قدیمی مقدم، ملک محمد. (1386). بررسی علل پیشرفت تحصیلی دختران در مقایسه با پسران در استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی. فصلنامه دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 21(15)، 147-119.

حیدرئی، علیرضا؛ عسگری، پرویز؛ ساعدی، سارا و مشاک، رؤیا. (1394). رابطه بین انگیزش تحصیلی و انگیزه پیشرفت با محیط آموزشی. فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، 6(24)، 107-95.

دایری‌پور، فاطمه. (1391). تحلیل عوامل مؤثر بر انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان بندرعباس با استفاده از رویکرد چند سطحی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه هرمزگان.

روحی، قنبر؛ حسینی، سید عابدین؛ بادله شموشکی، محمدتقی و رحمانی انارکی، حسین. (1386). انگیزه تحصیلی و رابطه آن با برخی از عوامل در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 4(2)، 83-77.

رستگار خالد، امیر. (1390). سنجش رابطه جامعه‌پذیری در دانشگاه با انگیزش تحصیلی دانشجویان. مجله راهبرد فرهنگ، 4(12-13)، 157-135.

زلالی بهروز و قربانی، فاطمه. (1393). مقایسه انگیزش تحصیلی و اشتیاق به مدرسه در دانش‌آموزان با و بدون نارساخوانی. فصلنامه ناتوانی‌های یادگیری، 3(4)، 58-44.

شارع‌پور، محمود. (1386). جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش. تهران: سمت.

طالب‌زادگان، میترا. (1387). بررسی عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر سوم راهنمایی شهر اهواز. مجله داخلی شورای تحقیقات استان، 3(1)، 31-25.

عظیمی؛ محمد، پیری، موسی و زوار، تقی. (1393). رابطه فرسودگی تحصیلی و انگیزش پیشرفت با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، 7(27)، 87-102.

عباس‌زاده؛ محمد، علیزاده اقدم، محمدباقر و کوهی، کمال. (1387). عوامل اجتماعی- فردی مؤثر بر انگیزش تحصیلی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه. مطالعات جامعه‌شناختی، 1(1)، 73-47.

کاوسیان؛ جواد، فراهانی، محمدتقی، کدیور، پروین، هومن، عباس، شهر آرای، مهرناز و فرزاد، ولی‌اله. (1386). مطالعه عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر دبیرستان‌های سراسر کشور. فصلنامه روان‌شناسی تبریز، 2(8)، 104-81.

مازیاری، محمد و کاشف، سید محمد. (1393). مدل ساختاری بی‌انگیزگی دانش‌آموزان در فعالیت‌های تربیت بدنی. فصلنامه رفتار حرکتی، 6(16)، 191-185.

مسعودی‌فر، احمدرضا. (1388). علل بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه نظری خراسان رضوی (طرح تحقیقاتی). اداره کل آموزش‌وپرورش خراسان رضوی.

Akay, C. (2017). Turkish High School Students' English Demotivation and Their Seeking for Remotivation: A Mixed Method Research. English Language Teaching, 10(8), 107-122.

Ali, M. S., & Pathan, Z. H. (2017). Exploring factors causing demotivation and motivation in learning English language among college students of Quetta, Pakistan. International Journal of English Linguistics, 7(2), 81-89.

Bridgeland, J. M., DiIulio, J. J., & Morison, K. B. (2006). The silent epidemic: erspectives of high school dropouts.Washington, DC: Civic Enterprises.

Balack, A. E., & Deci, E. L. (2000). The effects of instructors' autonomy support and students' autonomous motivation on learning organic chemistry: A self‐determination theory perspective. Science education, 84(6), 740-756.

Close, W., & Solberg, S. (2008). Predicting achievement, distress, and retention among lowerincome Latino youth. Journal of Vocational Behavior, 72, 31–42. doi:10.1016/j.jvb.2007.08.007.

Dörnyei, Z. & Ushioda, E. (2011). Teaching and Researching Motivation (2nd Edition). Pearson Education Limited. Great Britain.

Dornyei, z. (1998). Demotivation in foreign language learning. paper presented at the TESOL 98 congress. Seattle, WA, march.

Dunican, E. (2006). Initial Experiences Of Using Grounded Theory Research In Computer Programming Education. In P. Romero, J. Good, E. Acosta Chaparro & S. Bryant (Eds). Proc. PPIG 18th Workshop of the Psychology of Programming Interest Group (pp. 183-197). University of Sussex.

Furrer, C. J., Skinner, E. A., & Pitzer, J. R. (2014). The influence of teacher and peer relationships on student’s classroom engagement and everyday motivationalresilience [Electronic Version]. National Society for the Study of Education, 113(1), 101-123.

Fabien, J. (2015). Motivation: Factors affecting student motivation. Retrieved from http://joyettefabien.hubpages.com/hub/Selfmotivationforsuccess

Green-Demers, I., & Pelletier, D. (2003). Motivations, objectifs et perspectives future des e´le`ves du secondaire—Re´gion de l’Outaouais [Motivation,goals, and future perspectives of high school students of theOutaouais area] (Vol. 1–14). Gatineau, Quebec, Canada: Universite´ duQue´bec en Outaouais.

Guay, F., Chanal, J., Ratelle, C. F., Marsh, H. W., Larose, S., & Boivin, M. (2010). Intrinsic, identified, and controlled types of motivation for school subjects in young elementary school children. British Journal of Educational Psychology, 80(4), 711–735.

Gonida, E. N. & Cortina, K. S. (2014). Parental involvement in homework: Relations with parent and student achievement-related motivational beliefs and achievement. British Journal of Educational Psychology, 84, 376-396.

Hardré, P. L., Sullivan, D. W., & Crowson, H. M. (2009). Student characteristics and motivation in rural high schools. Journal of Research in Rural Education (Online), 24 (16), 1.

Hardre, P. L., Chen, C. H., Huang, S. H., Chiang, C. T., Jen, F. L., & Warden, L. (2006). Factors affecting high school students' academic motivation in Taiwan. Asia Pacific Journal of Education, 26(2), 189-207.

Kikuchi, K. & Sakai, H. (2009). Japanese learners demotivation to study English: a survey study. JALT Journal, 31(2), 183–204.

Kriegbaum, K., Villarreal, B., Wu, V. C., & Heckhausen, J. (2016). Parents still matter: Patterns of shared agency with parents predict college students’ academic motivation and achievement. Motivation Science, 2(2), 97-115.

Legault, L., Green-Demers, I., & Pelletier, L. (2006). Why do high school students lack motivation in the classroom? Toward an understanding of academic amotivation and the role of social support. Journal of educational psychology, 98(3), 567-582.

Knapper, V. (2017). Factors That Influence Student Academic Motivation and How Those Factors Impact the Student Achievement of Third Grade Students (Unpublished Theses & Dissertations). Atlanta University & Clark Atlanta University.

Mphale, L. M., & Mhlauli, M. B. (2014). An Investigation on students academic performance for junior secondary schools in Botswana. European Journal of Educational Research, 3(3), 111-127.

Miller, R. B., & Brickman, S. J. (2004). A model of future-oriented motivation and self-regulation. Educational Psychology Review, 16(1), 9-33.

Noble, H., & Smith, J. (2015). Issues of validity and reliability in qualitative research. Evidence-based nursing, 18(2), 34-35.

Pina‐Watson, B., Lopez, B., Ojeda, L., & Rodriguez, K. M. (2015). Cultural and cognitive predictors of academic motivation among Mexican American adolescents: Caution against discounting the impact of cultural processes. Journal of Multicultural Counseling and Development, 43(2), 109-121.

Rubin, S. (2017). The relationship between academic motivation and parenting styles in multiple socioeconomic status areas (Unpublished Master Theses). Rowan University

Reeve, J., Deci, E., & Ryan, R. (2004). Self-determination theory: A dialectical framework for understanding sociocultural influences on student motivation. In D. M. McInerney & S. Van Etten (Series and Vol. Eds.) Research on sociocultural influences on motivation and learning: Vol. 4. Big theories revisited (pp. 31–59). San Francisco: Information Age Publishing.

Saçkes, M., Işıtan, S., Avci, K., & Justice, L. M. (2016). Parents’ perceptions of children's literacy motivation and their home-literacy practices: what's the connection?. European Early Childhood Education Research Journal, 24(6), 857-872.

Sticht, T. G., & McDonald, B.A. (1990). Teach the Mother and Reach the Child: Literacy Across Generations. Literacy Lessons. Geneva: International Bureau of Education autonomous motivation on learning organic chemistry: A self-determination theory perspective. Science Education, 84, 740–756.

Simpson, W. K., & Pychy, T. (2009). Investigating the relation between procrastination, arousal-based personality traits and beliefs about procrastination motivations. A Personality and Individual Differences, 47,906–91.

Shor, R., & Bernhard, J. K. (2003). A comparative study of conflicts experienced between im‌migrant parents in Canada and Israel and professionals in educational institutions about appropriate responses to children’s misbehavior. Intercultural Education, 14(4), 385-396.

Thanasoulas, D. (2009). Language and Culture: A thesis. Retrieved August, 19, 2011.

Watkins,Charity S. & Howard, Matthew O.(2017). Educational success among elementary school children from low socioeconomic status families: A systematic review of research assessing parenting factors. Journal of Children and Poverty , 21(1), 17-46.

Zhang, N., Baker, H. W., Tufts, M., Raymond, R. E., Salihu, H., & Elliott, M. R. (2013). Early childhood lead exposure and academic achievement: evidence from Detroit public schools, 2008–2010. American journal of public health, 103(3), e72-e77.