تحلیل روابط چندگانه میان مهار تهای تدریس معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درسهای محاسباتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 استادیار گروه آمار، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

3 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

4 دانش آموختة کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

در این تحقیق رابطة مهارت‌های تدریس معلمان با عملکرد دانش‌آموزان در امتحانات درس‌های محاسباتی، بر اساس رویکرد فرایند-محصول بررسی شده است. به این معنا که هم‌بستگی فرایندها (یا مهارت‌های تدریس معلمان) با محصول‌ها (عملکرد دانش‌آموزان در آزمون‌های نهایی) بررسی شد. به این منظور، مهارت‌های تدریس معلمان با استفاده از پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته اندازه‌گیری شد که متناسب با شرایط تدریس درس‌های محاسباتی طراحی شده بود. پایایی پرسش‌نامه بر حسب ضریب آلفای کرونباخ 92/0 براورد شد. دبیران نمونة آماری تحقیق به روش خوشه‌ای انتخاب شدند. تعداد 175 پرسش‌نامة قابل تحلیل از دبیران درس‌های محاسباتی به دست آمد و در مرحلة بعد فهرست نمره‌های پایانی دانش‌آموزان هر دبیر فراهم شد.
در تحلیل‌های اولیه معلوم شد که مهارت‌های تدریس وابسته به جنسیت معلم‌اند و نیز روشن شد که بخش مهمی از واریانس پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان (حدود 40 درصد) با نوع مدرسه قابل تبیین است. در تحلیل نهایی این نتیجه به دست آمد که توجه دبیران زن به مؤلفه‌هایی نظیر انعطاف‌پذیری در تدریس، به سطح تسلّط‌ رساندن دانش‌آموزان، شفافیت در ارائة درس، حمایت از یادگیری شاگردان، توانمندسازی خویشتن و بهره‌گیری از نظرات دیگران، تنوع در تدریس، تلکیف‌دهی و مطالبه، به طور معناداری با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان ایشان ارتباط دارد. در مقابل، نمره‌های دانش‌آموزانِ دبیران مردی که دانش‌آموزان را به مطالعة قبلی تشویق می‌کنند، در خلال تدریس به طور مکرر به وارسی یادگیری بچه‌ها می‌پردازند و به ارزشیابی و آزمون بیشتر گرایش دارند، به طور معنادار از نمره‌های دانش‌آموزانِ دبیران زنی که به این مهارت‌ها گرایش دارند، بالاتر است. به نظر می‌رسد نحوة بهره‌گیری متفاوت دبیران زن و مرد از مهارت‌های تدریس اثربخش، پیامدهای متفاوتی را از نظر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان به دنبال دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the multiple relationships between teachers’ effective teaching skills and students’ academic achievement in computational courses

نویسندگان [English]

  • ahmad madani 1
  • davood pourrsina 2
  • Mohammad Amini 3
  • Akram YousefiNejad 4
1 (PhD), University of Kāshān, Kāshān, Irān
2 (PhD), University of Kāshān, Kāshān, Irān
3 (PhD), University of Kāshān, Kāshān, Irān
4 MA in Educational Management at University of Kāshān, Kāshān, Irān
چکیده [English]

The aim of this research was to investigate the relationship between teachers’ effective teaching skills and the students’ academic achievement in computational courses according to a process-product approach. Here, the correlation between processes (teaching skills of teachers) and products (the performance of students in final provincial examinations) were calculated. For this purpose, the teachers’ teaching skills was measured using a researcher-made questionnaire. The questionnaire was designed according to the curriculum and the dominant teaching method in computational courses in Iran’ secondary education. The teachers as research sample were selected using a cluster sampling method. The number of the collected questionnaires was 175 and the reliability of the questionnaire was estimated around 0.92 according to the Cronbach’s Alpha coefficient. At next stage, the lists of students’ final scores for each teacher were provided. At the initial
analyses, it became clear that the teaching skills are interwoven with the teachers’ gender. It was also revealed that a considerable part (around 40 percent) of variance of
students’ academic achievement could be explained by the variable of school type. The final analysis showed that female teachers’ attention to components such as flexibility in teaching, tendency toward mastery of students, clarity in presenting the lessons, supporting student learning, self-empowerment and utilization of others’ perspectives, diversity in teaching, giving assignments, and supervising and controlling homework are significantly related with their students’ academic achievement. On the contrary, the scores of male teachers’ students who persuade students to the pre-study of the lessons, who do multiple checking of students’ learning, and tend to do more evaluations and quizzes were significantly better, compared with the scores of female teachers’ students with inclination to these skills. It seems that the different way of the use of the effective teaching methods by male and female teachers, has different consequences on the students’ academic achievement

کلیدواژه‌ها [English]

  • Direct Teaching
  • Effective Teaching
  • Effective Teaching putational Courses
 ابوالقاسمی، عباس. (1386). مقایسة راهبردهای انگیزش برای یادگیری و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان مدارس طرح آموزشی رشد و عادی. اندیشه‌های نوین تربیتی، 3(1 و 2)، 73-86.
 اولیوا، پیتر. (1379). نظارت و راهنمایی آموزشی در مدارس امروز (ترجمة غلامرضا احمدی و سعیده شهابی). اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان. (اثر اصلی در سال 2001 چاپ شده است).
 بازرگان، زهرا؛ و صادقی، ناهید. (1380). بررسی رفتار میان‌فردی معلمان با دانش‌آموزان مدارس راهنمایی دخترانة تهران. مجلة روان‌شناسی و علوم تربیتی، 31(2)، 99-121.
 بیابانگرد، اسماعیل. (1386). روان‌شناسی تربیتی: روان‌شناسی آموزش و یادگیری. تهران: نشر ویرایش.
 پارسونز، ریچارد؛ هینسون، استفان؛ و ساردو-براون، دیبورا. (1388). روان‌شناسی تربیتی: تحقیق، تدریس، یادگیری. ترجمة حسن اسدزاده و حسین اسکندری. تهران: انتشارات عابد. (اثر اصلی در سال 2001 چاپ شده است).
 پیری، موسی؛ شاهدوستی، لیلا؛ و واحدی، شهرام. (1395). مدل ساختاری پیشرفت ریاضی دانش‌آموزان پایة سوم راهنمایی بر اساس عوامل خانوادگی، زمینه‌ای و آموزشگاهی در مطالعات تیمز 2007. فصلنامة پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 11(44)، 74-49.
 جعفری ثانی، حسین؛ پاک‌مهر، حمیده؛ و عقیلی، علیرضا. (1390). اثربخشی الگوی تدریس کاوشگری بر باورهای خودکارامدی دانش‌آموزان در حل مسائل درس فیزیک. فصلنامة روان‌شناسی تربیتی، 7(22)، 1-20.
 حجازی، الهه؛ کیامنش، علیرضا؛ و نقش، زهرا. (1395). رابطة مدت زمان انجام تکلیف و پیشرفت ریاضی: کاربرد مدل‌یابی چندسطحی برای تحلیل داده‌های تیمز 2011. فصلنامة نوآوری‌های آموزشی، 15(60)، 74-61.
 حدادنیا، نوروز؛ یوسفی سعدآبادی، رضا؛ فلاح، وحید؛ و حدادنیا، سیروس. (1392). تأثیر اعتماد یادگیرنده نسبت به اثربخشی معلم و محتوای مورد تدریس بر میزان یادگیری او. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2(11)، 124-105.
 حسین‌پور، شهره؛ زین‌آبادی، حسن‌رضا؛ علیمردانی، اکرم؛ و کرد فیروزجایی، فهیمه. (1395). تأملی بر رفتارهای ضدتولیدی معلمان در تدریس: واکاوی نشانگان، ابعاد و ارزیابی وضع موجود در مدارس شهر تهران. فصلنامة تعلیم‌و‌تربیت، 32(1)، 144-117.
 درینی، ولی‌محمد؛ تابان، محمد؛ شرفی، وحید؛ و جعفری، سکینه. (1395). روابط ساختاری نقش گروه‌های آموزشی با کیفیت عملکرد معلمان: نقش میانجی توانمندسازی. فصلنامة پژوهش در نظام‌های آموزشی، 10(32)، 104-123.
 دهباشی، معصومه؛ حکیم جوادی، منصور؛ و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1393). بررسی تأثیر روش تدریس متقابل بر مهارت‌های درک مطلب ریاضی با گروه‌های دونفره. مجلة علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران، 6(1)، 188-167.
 سنتراک، جان. دبلیو. (1390). روان‌شناسی تربیتی (ترجمة مرتضی امیدیان). یزد: دانشگاه یزد. (اثر اصلی در سال 2001 چاپ شده است).
 سیف، علی‌اکبر. (1387). روان‌شناسی پرورشی نوین: روان‌شناسی یادگیری و آموزش (ویرایش ششم). تهران: نشر دوران.
 صدق‌پور، بهرام؛ و حیاتی، معصومه. (1392). تعیین نقش پیشینة تحصیلی، راهبردهای یادگیری و خودنظم‌دهی بر پیشرفت تحصیلی ریاضی. فصلنامة روان‌شناسی تربیتی، 9(30)، 127-144.
 عبداللهی، بیژن؛ و صفری، اکرم. (1395). بررسی موانع اساسی فراروی رشد حرفه‌ای معلمان. فصلنامة نوآوری‌های آموزشی، 15 (58)، 99-134.
 عبداللهی، بیژن؛ دادجوی توکلی، عطیه؛ و یوسلیانی، غلامعلی. (1393). شناسایی و اعتبارسنجی شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان اثربخش. فصلنامة نوآوری‌های آموزشی، 13(49)، 25-48.
 عبداللهی، وحیده؛ فتحی‌آذر، اسکندر؛ و علائی، پروانه. (1389). نقش آمادگی برای یادگیری خود-رهبر و نگرش تفکر انتقادی در پیش‌بینی عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز. فصلنامة علمی-پژوهشی روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 5(17)، 85-106.
 قنبرلو، سلمان؛ غلامعلی لواسانی، مسعود؛ و اژه‌ای، جواد. (1394). رابطة خوش‌بینی تحصیلی و هوش هیجانی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. مجلة روانشناسی، 19(3)، 105-124.
 کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌اله؛ و دستا، مهدی. (1391). بررسی تفاوت‌های جنسیتی در اثربخشی هدف‌های پیشرفت و راهبردهای خودتنظیمی در پیشرفت تحصیلی ریاضی. فصلنامة مطالعات روان‌شناختی، 8(2)، 27-53.
 کریمی، فریبا. (1387). مطالعة صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان دورة ابتدایی. فصلنامة رهبری و مدیریت آموزشی، 2(4)، 151-166.
 لفرانسوا، گای. آر. (1386). روان‌شناسی برای معلمان (ترجمة هادی فرجامی). مشهد: به‌نشر. (اثر اصلی در سال 1991 چاپ شده است).
 محمودی، فیروز؛ فتحی‌آذر، اسکندر؛ و اسفندیاری، رجب. (1388). ارزشیابی تدریس دبیران متوسطه بر اساس عوامل دهگانه فلندرز. دوماهنامه علمی-پژوهشی دانشور رفتار، 16(36)، 23-40.
 مرادی، مسعود؛ فردانش، هاشم؛ مهرمحمدی، محمود؛ و موسی‌پور، نعمت‌الله. (1390). مبانی و ویژگی‌های یک الگوی تدریس برای انواع دانش روش کاری. فصلنامة روان‌شناسی تربیتی، 7(20)، 95-129.
 مرتضوی، مرتضی؛ بشکار، سلطانعلی؛ مسگرانی، حمید؛ احمدی، غلامعلی؛ و بخشعلی‌زاده، شهناز. (1390). مقایسة تأثیر روش تدریس مبتنی بر ساخت و سازگرایی و روش سنتی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضیات (1) در دانش‌آموزان پسر سال اول متوسطه شهرستان باغملک. مجلة علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، 6(1 و 2)، 105-124.
 مروتی، ذکراله؛ شهنی‌ییلاق، منیجه؛ مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز؛ و کیانپور قهفرخی، مهناز. (1392). رابطة علّی محیط یادگیری سازنده‌گرای ادراک شده و عملکرد ریاضی با میانجی‌گیری جهت‌گیری درونی هدف، ارزش تکلیف، نگرش نسبت به ریاضی و خودکارآمدی ریاضی در دانش‌آموزان پسر دبیرستانی شهر اهواز. مجلة دستاوردهای روان‌شناختی، 4(1)، 91-122.
 ملایی‌نژاد، اعظم. (1391). صلاحیت‌های حرفه‌ای مطلوب دانشجو معلمان دورة آموزش ابتدایی. فصلنامة نوآوری‌های آموزشی، 11(44)، 33-62.
 مهری‌نژاد، سیدابوالقاسم؛ و شریفی، حسن‌پاشا. (1384). بررسی اثربخشی تدریس به شیوة حل مسئله و ارزشیابی بر اساس شاخص‌های پژوهشگرانه در پرورش روحیة پژوهشگری. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 4(14)، 9-37.
 مطهری‌نژاد، حسین؛ و فاتحی‌چنار، فرداد. (1396). نقش شایستگی‌های حرفه‌ای دبیران ریاضی در پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش‌آموزان در مدارس عادی و خاص. نشریة علمی-پژوهشی آموزش و ارزشیابی، 10(38)، 77-51.
 Adams, Gary. L., & Engelmann, Siegfried. (1996). Research on Direct Instruction: 25 Years Beyond DISTAR. Seattle: Educational Achievement Systems.
 Antonetti, John. V., & Garver, James. R. (2015). 17,000 Classroom Visits Cant Be Wrong: Strategies That Engage Students, Promote Active Learning, and Boost Achievement. Alexandria, Virginia: Association for Supervision and Curriculum Development (ASCD).
 Blazar, David., & Kraft, Matthew. A. (2017). Teacher and Teaching Effects on Students’ Attitudes and Behaviors. Educational Evaluation and Policy Analysis, 39 (1), 146-170.
 Borich, Gary. D. (2017). Effective Teaching Methods: Research-Based Practice (Ninth Edition). Boston: Pearson Education.
 Brown, James, D. (2009). Choosing the right type of rotation in PCA and EFA. JALT Testing & Evaluation SIG Newsletter, 13(3), 20-25.
 Burden, Paul. R., & Byrd, David, M. (2019). Methods for Effective Teaching: Meeting the Needs of All Students (Eighth Edition). New York: Pearson.
 Danielson, Charlotte. (2013). The Framework for Teaching Evaluation Instrument. Available at: www.danielsongroup.org.
 Datchuk, Shawn. M. (2016). A Direct Instruction and Precision Teaching Intervention to Improve the Sentence Construction of Middle School Students with Writing Difficulties. The Journal of Special Education, 51(2), 62-71.
 Evertson, Carolyn. M. (1987). Creating Conditions for Learning: From Research to Practice. Theory into Practice, 26(1), 44-50.
 Good, Thomas. L., & Brophy, Jere. E. (2007). Looking in Classrooms (Tenth Edition). Boston: Perason Education.
 Kraft, Matthew. A., David Blazar., & Dylan Hogan. (2018). The Effect of Teacher Coaching on Instruction and Achievement: A Meta-Analysis of the Causal Evidence. Review of Educational Research, XX(X), 1-42.
 Marzano, Robert. J. (2007). The Art and Science of Teaching: A Comprehensive Framework for Effective Instruction: A Comprehensive Framework for Effective Instruction. Alexandria, Virginia: Association for Supervision and Curriculum Development (ASCD).
 McLeish, John. (1978). Effective Teaching: A New Analysis. British Journal of Teacher Education, 4(3), 215-222.
 Ornstein, Allan. C. (1995). Teacher Effectiveness: A Look at WhatWorks. Peabody Journal of Education, 70(2), 2-23.
 Rosenshine, Barak. (1995). Advances in Research on Instruction. The Journal of Educational Research, 88(5), 262-268.
 Rosenshine, Barak., & Stevens, Robert. (1986). Teaching Functions. In: M. C. Wittrock (Edt.), Handbook of Research on Teaching (Third Edition). New York: Macmillan.
 Schmoker, Mike. (2012). The Madness of Teacher Evaluation Frameworks. The Phi Delta Kappan, 93(8), 70-71.
 Slavin, Robert. E. (2017). Educational Psychology: Theory and Practice (Twelfth Edition). New York: Pearson.
 Tymms, Peter., Merrell, Christine., & Bailey, Katharine. (2017). The Longterm Impact of Effective Teaching. School Effectiveness and School Improvement, 29(2), 242-261.